Wel, mi roedd wythnos diwethaf yn llawn bwrlwm a chystadlu yn doedd? Ie, ie, roedd yna etholiad cyffredinol nos Iau, a rhai ohonom wedi bod yn gwylio ac yn gohebu ar hynny.
Ond roedd y byd llenyddol hefyd wrthi’n beirniadu llenorion, gan ddethol llyfrau mewn pedwar gwahanol gategori, yn y ddwy iaith, i fod yn ‘llyfr y flwyddyn’ o fewn y categori a iaith dan sylw. Mae un llyfr yn ennill y wobr ‘Barn y bobl’, ac un llyfr wedyn uwchben y cyfan fel prif enillydd.
Ac, wrth gwrs, mae yna erthyglau niferus ar wefan Golwg360 lle medrwch gael mwy o wybodaeth am y gystadlaethau hyn, gan gynnwys Iwan Rees yn ennill ‘Barn y bobl’, a Mari George yn ennill ‘Llyfr y flwyddyn’.
Pan welais yr erthyglau yma, mi wnaeth ysgogi fwy o synfyfyrio am y sîn cyhoeddi yng Nghymru, yn ogystal a’r drwgdybiaeth tuag at platfform Amazon, a ni sydd yn hunan-gyhoeddi drwyddi.
Ffrwyth y synfyfyrio hynny felly yw’r golofn hon y tro yma.
Rhestrau llyfrau fwyaf poblogaidd Amazon
Ychydig dros flwyddyn yn ôl, es ati i hunan-gyhoeddi ‘Trawiad | Seizure’ – pamffled dwyieithog o gerddi ar y mater heriol o drawiadau a thriniaeth gyda sodium valproate a’i gwaddol. Defnyddiais blatfform Amazon i wneud hyn.
Megis dysgu ydw i am y math yma o dechnoleg, felly bu ychydig o oedi rhwng cyhoeddi’r copïau caled a’u gosod yn y siopau, a chreu a gosod fersiwn Kindle ar Amazon; i ddweud y gwir mae’n debyg na fyddwn wedi mynd ati i wneud hyn tasa un o fy ffrindiau o Kuwait heb fy annog i wneud, gan nad yw’n bosib cael copïau caled o Amazon lle mae ef yn byw.
Synnais fod ambell i ffrind arall hefyd wedi dewis ei brynu wedyn fel copi Kindle, tra nad oedden nhw wedi prynu’r fersiwn copi caled – wnes i ddim holi ynglŷn â’r rhesymau, ond mae hi yn dangos ei bod hi’n syniad da rhoi dewis i bobl.
Cwpwl o wythnosau wedyn, wnaeth un o fy ffrindiau, Ewan Smith, wneud sylwad ar ‘X’ i fy llongyfarch bod fy llyfr yn rhif 18 yn y rhestr 100 o lyfrau Cymraeg mwyaf poblogaidd ar y rhestr e-lyfrau Gymraeg.
Wedi cyffroi, es draw i sbio, ac i ddechrau meddyliais ei fod wedi gwneud camgymeriad, gan ddrysu fy llyfr hefo un o’r llyfrau melyn eraill sydd hefyd ar gael ar Amazon ac fel llyfr Kindle, sef ‘Y Delyn Aur’ gan Malachi Edwards.
Ond na, wedi i Ewan esbonio lle i ffeindio’r linc i’r rhestr o 100 o e-lyfrau fwyaf poblogaidd yn y Gymraeg ar Kindle, gwelais ei fod o’n llygad ei le!
Nawr te, cyfnod byr iawn y bu fy llyfr Kindle i yn mwynhau’r ffasiwn boblogrwydd, ac erbyn hyn (Dydd Sul, Gorffennaf 7 2024) mae hi’n rhif 301, ond mae hyn felly yn dangos fod fy llyfr bach i yn eistedd ar silff y ‘Cloudalists’ gyda llyfrau y gweisg Gymreig, sydd wedi eu hariannu gan Gyngor Llyfrau Cymru; waeth sut euthum ati i gyhoeddi y llyfrau hyn, mae’r holl wybodaeth hyn ‘yn y cwmwl’.
Y 50 e-lyfr fwyaf poblogaidd yn y Gymraeg (07/07/24)
Rhif
Awdur
Teitl
Gwasg
1
Manon Steffan Ros
Inc
Y Lolfa
2
Bethan Gwanas
Hi oedd fy ffrind
Y Lolfa
3
Bethan Gwanas
Merch y gwyllt
Y Lolfa
4
Manon Steffan Ros
Llyfr Glas Nebo
Y Lolfa
5
Gol. Aneirin Karadog ac Eurig Salisbury
Y gynghanedd heddiw
Cyhoeddiadau Barddas
6
Geraint Evans
Y Llwybr
Y Lolfa
7
Bethan Gwanas
Hi yw fy ffrind
Y Lolfa
8
Mihangel Morgan
Pantglas
Y Lolfa
9
Collins GCSE
WJEC GCSE Welsh as a second language all-in-one complete revision
Collins
10
Myrddin ap Dafydd
Clywed cynghanedd – cwrs cerdd dafod
Gwasg Carreg Gwalch
11
Soren Wildt
Soren Moriarty
Kindle (?)
12
Meleri Wyn James
Cyfres amdani: Agor y drws
Y Lolfa
13
Gwen Penderyn
Enwau Cymraeg – Welsh names
Annibynnol (?)
14
Kate Roberts
Te yn y grug
Y Lolfa
15
Esyllt Maelor
Cyfres Amdani: Dewch i mewn
Y Lolfa
16
Sian Rees
Adar mud
Gwasg Carreg Gwalch
17
Gareth F Williams
Awst yn Anogia
Gwasg Gwynedd
18
Kate Roberts
Traed mewn Cyffion
Gwasg Gomer
19
Richard MacAndrew
Cyfres Amdani: Gêm Beryglus
Atebol
20
Dewi Rhys-Jones
Welsh bilingual conversation texts for beginners
CreateSpace (Amazon)
21
Sion Tomos Owen
Y Fawr a’r Fach – Straeon o’r Rhondda: i ddysgwyr lefel sylfaen (Amdani)
Y Lolfa
22
Colin Jones
Coed y brenin – nofel Aberarthur i ddysgwyr
Cadw sŵn/ Potassium Frog LtD.
23
D.Geraint Lewis
Y Diarhebion
Y Lolfa
24
Mared Lewis
Treheli
Y Lolfa
25
Gol. Catrin Beard
Hi-hon: Casgliad o straeon ac ysgrifau gan fenywod am eu profiadau o fywyd yn y Gymru gyfoes
Honno Press
26
Daniel Owen
Rhys Lewis
Cromen
27
Barri Lang
Y Wyddor annwyl: Pinc
Annibynnol (?)
28
Barri Lang
Y Wyddor Annwyl: Glas
Annibynnol (?)
29
Dewi Prysor
Brithyll
Y Lolfa
30
Sarah Reynolds
Cyfres Amdani: Cyffesion Saesneg yng Nghymru
Atebol
31
Lois Arnold
Gorau Glas
Y Lolfa
32
Sian Northey
Yn y Tŷ hwn
Gomer
33
Malachy Owain Edwards
Y Delyn Aur
Gwasg y bwthyn
34
Christine Jones
Cyfoethogi’r Cyfathrebu: Llawlyfr Ymarferol i diwtoriaid Cymraeg i oedolion
Gwasg Prifysgol Cymru
35
Manon Steffan Ros
Y Stelciwr
Y Lolfa
36
Amrywiol
Ffenest a straeon eraill i ddysgwyr
Y Lolfa
37
Elidir Jones
Chwedlau copa coch: Yr Horwth
Atebol
38
Alun Davies
Ar daith olaf
Y Lolfa
39
Sonia Edwards
Cyfres Amdani: Samsara
Y Lolfa
40
Colin Jones
Cwm Gwrachod
Cadw Sŵn/ Potassium Frog
41
Meilir Wyn Edwards
Cyfres amdani: Am ddiwrnod!
Y Lolfa
42
Elisavet Arkolaki
Yr haf â thad-cu/ Summer with Grandpa
MaltaMum
43
Angharad Price
O! Tyn y gorchudd
Y Lolfa
44
Ellis Wynne
Gweledigaethau y bardd cwsg
Cromen
45
Helen Naylor
Cyfres amdani: Y Llythyr
Atebol
46
John Davies
Hanes Cymru
Penguin
47
Pegi Talfryn
Cyfres Amdani: Gangsters yn y glaw
Gomer
48
John Davies
Fy hanes i: hunangofiant John Davies
Y Lolfa
49
Andrew Green
Rhwng y silffoedd
Y Lolfa
50
Gol. Esyllt Maelor
Byd bach – straeon i ddysgwyr
Y Lolfa
Fel y gwelwch o’r rhestr uchod, nid oedd ‘Trothwy’ gan Iwan Rees, sef enillydd ‘Barn y bobl’, yn y 50 o e-lyfrau fwyaf poblogaidd yn y Gymraeg pan es ati i sbio OND, mae hi ar gael fel llyfr Kindle, ac mae hi ar hyn o bryd yn rhif 398 – felly cwta 97 tu ôl i fy llyfr i ar hyn o bryd, a finnau wedi cael 6 mis o ‘head start’ o ran pryd y cyhoeddwyd! Ond dw i’n siŵr bydd llyfr Iwan ddim chwinciad yn dal fy un i, ac yn fy mhasio yn y ciw cyn bo hir – chwip o lyfr wnes ei fwynhau yn arw.
Nid yw prif enillydd ‘Llyfr y flwyddyn 2024’ – ‘Sut i Ddofi Corryn’ gan Mari George ar gael fel llyfr Kindle hyd yn hyn, ond fel y gwelwch o’r rhestr uchod, mae’r cwmni cyhoeddi ‘Atebol’ yn un sy’n cyhoeddi ar Kindle a’i lyfrau yn cyrraedd y 50 fwyaf poblogaidd, ac mae cyhoeddwr ‘Sut i Ddofi Corryn’, Sebra, yn wasgnod mewnol i Atebol – felly ella y bydd ar gael rhyw ben.
Pwy sydd ar y brig ar Kindle?
Un peth wnaeth fy nharo i wrth sbio ar y rhestr uchod oedd fod rhai awduron gyda mwy nag un llyfr yn y 50 fwyaf boblogaidd. Mae gan Manon Steffan Ros a Bethan Gwanas dri llyfr yr un ar y rhestr; mae gan Siân Northey un llyfr ar y rhestr – ond felly gyda’i gilydd mae criw y podlediad ‘Colli’r Plot’ hefo 7 llyfr ymysg y 50 fwyaf poblogaidd!
Braf yw gweld cyfraniadau gan llenorion clasurol megis Daniel Owen a Kate Roberts, sy’n rhoi cyfle, cynulleidfa, a chyfrwng newydd i’r hen glasuron.
Mae yna ddau lyfr am y gynghanedd ar y rhestr – a taswn i yn medru cynganeddu fyddwn yn debyg yn sgwennu rhywbeth clyfar yma am “yr hen ddweud o’r newydd yw”…ond does gen i ddim y sgiliau felly wnâi ddim.
Mae antholegau o straeon byrion i’w gweld yn boblogaidd, ond yn enwedig os maent wedi eu marchnata i ‘ddysgwyr’; yn wir, mae canran mawr o’r rhestr un ai yn lyfrau am yr iaith Gymraeg i helpu pobl i’w dysgu, neu maent yn llyfrau wedi eu sgwennu mewn Cymraeg syml fel camau cyntaf dysgwyr, neu siaradwyr newydd, i fwynhau darllen ffuglen a phethau ffeithiol creadigol yn y Gymraeg.
Mae un neu ddau fel fi sydd wedi cyhoeddi yn annibynnol heb greu cwmni fel cyhoeddwyr, tra bod eraill wedi creu cwmni ei hunain – fy ffefryn fa’ma yw ‘MaltaMum’!
Ond mae’r rhan helaeth o’r llyfrau sydd ar y brig hefo Kindle wedi eu cyhoeddi gan y cyhoeddwyr a noddwyd gan Gyngor Llyfrau Cymru, gan gynnwys Gwasg y Bwythyn, Gwasg Carreg Cwalch, Atebol, ac, gyda’r nifer fwyaf a’r rhan fwyaf i ddweud y gwir – Y Lolfa.
A dyma fi felly, yn dod a’r erthygl i ben gan obeithio fy mod wedi eich difyrru hefo fy ymchwil, ac wedi cyfrannu rhywbeth bach amgen i’r sgyrsiau am lyfrau’r flwyddyn, y flwyddyn hon!
