Mae Prif Weinidog Cymru, Mark Drakeford wedi cyhuddo Llywodraeth y Deyrnas Unedig o fod yn gyfrifol am y prinder gyrwyr loriai HGV.
Wrth ymateb i gwestiwn gan Laura Anne Jones, AoS Ceidwadol am yr argyfwng fe ddywedodd Mark Drakeford: “Wrth gwrs ein bod ni’n brin o yrrwr loriau oherwydd fe wnaeth eich Llywodraeth chi gymryd ni allan o’r Undeb Ewropeaidd.”
Mae’r diffyg gyrwyr ar gyfer cerbydau nwyddau trwm wedi arwain at brinder bwyd mewn archfarchnadoedd, a bwytai, ac at bympiau tanwydd yn cael eu gwagio mewn gorsafoedd petrol.
“Maen nhw wedi gwneud ymdrech chwerthinllyd i ddatrys problem a grëwyd ganddyn nhw eu hunain.”
Yn ystod cwestiynau’r Prif Weinidog fe ddywedodd mai Brexit oedd yn gyfrifol dros y sefyllfa sydd ohoni.
‘Anwybodaeth’
“Pan oeddem ni yn rhan o farchnad sengl ac undeb tollau roedd hawl gan bobl i symud yn rhydd fel y mynnent ar draws rhannau o Ewrop a gwneud swyddi yn y rhannau yma o’r wlad, ond dydy’r bobl yna ddim ar gael i ni bellach.
“Mae’n syndod y bydd gan bobl yr hawl i godi pac a dychwelyd i weithio yn y wlad hon am fater o wythnosau dim ond i Lywodraeth y Deyrnas Unedig droi rownd a dweud y byddan nhw’n cael gwared arnyn nhw unwaith yn rhagor noswyl Nadolig pan fydd ddim eu hangen nhw bellach.
“Mae’r anwybodaeth yn syfrdanol, ond dydy hyn ddim yn mynd i weithio.”
Gall hyd at 10,500 o yrwyr lorïau a gweithwyr dofednod dderbyn fisas dros dro yn y DU wrth i’r Llywodraeth geisio lleddfu’r problemau yn y cyfnod hyd at y Nadolig.
Cadarnhaodd y Llywodraeth y bydd 5,000 o yrwyr tanceri tanwydd a lorïau bwyd yn gymwys i weithio yn y DU am dri mis, tan Noswyl Nadolig. Mae 150 o filwyr hefyd yn cael hyfforddiant i yrru tanceri tanwydd.
“Sefydlogi”
Mae’r diwydiant tanwydd wedi dweud bod y sefyllfa mewn gorsafoedd petrol “wedi dechrau gwella”, ac maen nhw’n hyderus y bydd yn “sefydlogi ymhellach yn y dyddiau nesaf”.
Mewn datganiad a gafodd ei ryddhau gan Adran Strategaeth Ddiwydiannol, Busnes ac Ynni’r Deyrnas Unedig, dyweda grŵp o gwmnïau a chyrff masnachu: “Tra bod yna ddigon o danwydd wedi bod yn ein purfeydd ac ein terfynellfeydd, rydyn ni nawr yn gweld arwyddion bod y sefyllfa wrth y pympiau wedi dechrau gwella.
“Heddiw fe wnaethom ni gyfarfod â’r Ysgrifennydd Busnes ac rydyn ni’n parhau i weithio’n agos gyda’r Llywodraeth er mwyn danfon tanwydd i orsafoedd yn gyson.
“Rydyn ni’n parhau’n hyderus y bydd y sefyllfa’n sefydlogi mwy yn y dyddiau nesaf ac yn annog pawb i lenwi’u ceir fel y bydden nhw’n gwneud fel arfer er mwyn helpu gorsafoedd petrol i ddychwelyd at normalrwydd.”
Fe wnaeth y Gymdeithas Manwerthwyr Petrol, sy’n cynrychioli dau draean o orsafoedd petrol y Deyrnas Unedig, ddweud bod yr argyfwng yn “lliniaru” hefyd.
“Mae yna arwyddion addawol bod yr argyfwng wrth y pympiau’n lliniaru, gyda gorsafoedd petrol yn dweud eu bod nhw’n derbyn cyflenwadau pellach o danwydd.
“Dim ond 27% o aelodau’r Gymdeithas Manwerthu Petrol sydd wedi adrodd iddyn nhw redeg allan o danwydd heddiw, a gydag ailstocio rheolaidd yn digwydd, rydyn ni’n disgwyl gweld y lliniaru’n parhau dros y 24 awr nesaf.”