Mae Carles Puigdemont, cyn-arweinydd Catalwnia, wedi cael gadael y carchar yn Sardignia cyn bod gwrandawiad estraddodi yn cael ei gynnal ar Hydref 4.
Mae Llywodraeth Sbaen eisiau ei gyhuddo o annog terfysg o ganlyniad i’w ran yn ymgyrch annibyniaeth Catalwnia.
Cafodd ei arestio yr wythnos hon ar ôl cyrraedd maes awyr Alghero, wedi iddo gael gwahoddiad i ddigwyddiad diwylliannol sy’n dathlu diwylliant Catalwnia, a chyfarfod o gefnogwyr annibyniaeth yn Sardignia.
Er bod rheswm da i’w arestio, dywedodd y barnwr y câi symud yn rhydd ar ôl iddi ddarllen dogfennau’n ymwneud â’r achos.
Bydd tri barnwr yn gyfrifol am y gwrandawiad ar Hydref 4, lle byddan nhw’n penderfynu a oes sail i’r cais i’w estraddodi i Sbaen i wynebu cyhuddiadau ac mae disgwyl penderfyniad o fewn wythnosau.
Cefndir
Er bod Carles Puigdemont yn Aelod o Senedd Ewrop, mae e wedi colli ei imiwnedd o ganlyniad i’w ran yn yr ymgyrch tros annibyniaeth i Gatalwnia.
Fe fu cefnogwyr yn mynnu ei fod e’n cael gadael y carchar wrth iddyn nhw ymgynnull ar strydoedd Catalwnia, ond roedd pleidiau asgell dde yn mynnu y dylai wynebu achos llys.
Mae Pedro Sanchez, prif weinidog Sbaen, wedi croesawu’r camau a gafodd eu cymryd i’w arestio, gan ddweud mai “cynnal sgwrs” yw’r ffordd orau o ddatrys anfodlonrwydd cefnogwyr annibyniaeth Catalwnia a sicrhau cytgord rhyngddyn nhw a thrigolion eraill Sbaen.
Mae ychydig yn llai na hanner poblogaeth Catalwnia eisiau annibyniaeth erbyn hyn, yn ôl sawl pôl piniwn, ond mae Sbaenwyr ar y cyfan yn gwrthwynebu.
Mae cyfreithwyr yn dadlau nad oedd y warant i arestio Puigdemont, a gafodd ei chyflwyno yn 2019, yn dal yn weithredol.
Ond anfonodd Goruchaf Lys Sbaen lythyr at yr Undeb Ewropeaidd yn nodi bod y warant yn dal yn gyfredol.
Gweinyddiaeth Gyfiawnder yr Eidal fydd yn penderfynu beth fydd y cam nesaf.
Daw hyn bedair blynedd ar ôl i Puigdemont ffoi i Wlad Belg, ac fe wnaeth y wlad honno wrthod ei estraddodi.
Flwyddyn yn ddiweddarach, cafodd ei arestio yn yr Almaen ond fe wnaeth y wlad honno wrthod ei estraddodi hefyd.
Cafodd naw o arweinwyr annibyniaeth Catalwnia eu carcharu am eu rhan yn ymgyrch annibyniaeth 2017 ar ôl i Sbaen wrthod cydnabod canlyniad refferendwm a gafodd ei gynnal.
Cafodd y naw bardwn fis Gorffennaf eleni, ond doedd Puigdemont ddim yn un ohonyn nhw.
