Mae’r Tywysog Philip wedi marw fore heddiw (Ebrill 9), wythnosau cyn ei benblwydd yn 100 oed.
Roedd Dug Caeredin yn briod â’r Frenhines ers 70 mlynedd.
Yn 2017, rhoddodd y Dug orau i’w ddyletswyddau brenhinol er ei fod wedi aros yn brysur a gweithgar wedi hynny.
Roedd gan Philip a’r Frenhines bedwar o blant, wyth o wyrion ac wyresau, a 10 o or-wyrion a wyresau.
Dywed datganiad: “Gyda thristwch dwfn y mae Ei Mawrhydi Y Frenhines yn cyhoeddi marwolaeth ei gŵr annwyl, Ei Uchelder Brenhinol Y Tywysog Philip, Dug Caeredin.”
“Bu farw ei Uchelder Brenhinol yn heddychlon y bore yma yng Nghastell Windsor.”
Bydd cyhoeddiadau pellach yn cael eu gwneud maes o law.
Dywed y datganiad fod y teulu brenhinol “yn ymuno â phobl ledled y byd i alaru ei golled.”
Senedd
Caiff Senedd Cymru ei galw’n ôl am 11am ddydd Llun i dalu teyrnged i Ddug Caeredin, a bydd llyfr cydymdeimlad ar-lein yn cael ei agor.
Dywedodd Elin Jones, y Llywydd: “Rhoddodd y tywysog flynyddoedd lawer o wasanaeth cyhoeddus.
“Roedd hyn yn cynnwys gwasanaeth milwrol yn ystod yr Ail Ryfel Byd a chreu Gwobr Dug Caeredin sydd wedi rhoi profiadau a chyfleoedd hanfodol i gannoedd ar filoedd o bobl ifanc yng Nghymru a thu hwnt.”
Cadarnhaodd Llafur Cymru, Plaid Cymru a Cheidwadwyr Cymru fod ymgyrchu dros etholiad Senedd Cymru ar Fai 6 wedi ei atal am y tro.
Teyrngedau
Mae teyrngedau wedi eu talu iddo gan unigoion, pleidiau, a sefydliadau yng Nghymru, gan gynnwys Prif Weinidog Cymru, Mark Drakeford, arweinydd Plaid Cymru, Adam Price, arweinydd y Ceidwadwyr yng Nghymru, Andrew R T Davies, arweinydd y Democratiaid Rhyddfrydol yng Nghymru, Jane Dodds, ac Undeb Rygbi Cymru.
Hynod o drist clywed am farwolaeth Ei Uchelder Brenhinol Dug Caeredin.
Gwasanaethodd y goron gydag ymroddiad diflino a bydd colled fawr ar ei ôl i bobl Cymru a’r sefydliadau niferus y bu’n eu cefnogi.
Cydymdeimlaf ag Ei Mawrhydi y Frenhines a’r teulu brenhinol yn eu tristwch. pic.twitter.com/uvWQP3TPf9
— Mark Drakeford (@fmwales) April 9, 2021
On behalf of Plaid Cymru, I send my condolences to Her Majesty the Queen and her family. Many young people in Wales will have benefited from the Duke of Edinburgh's award scheme, a reflection of many decades of his public service.
Thoughts are with the Royal Family at this time.— Adam Price ????????️? (@Adamprice) April 9, 2021
Statement on the death of HRH The Prince Philip, Duke of Edinburgh. pic.twitter.com/cyrkcntmdl
— Andrew RT Davies (@AndrewRTDavies) April 9, 2021
I extend my sympathies to The Queen and the rest of the Royal Family.
HRH The Duke of Edinburgh gave a lifetime of duty and service not only to the Queen but to our country. He dedicated his life to many worthy causes and for that the nation should be forever thankful. pic.twitter.com/EWKT5Q76q1
— Jane Dodds ???????? (@DoddsJane) April 9, 2021
Our thoughts go out to the family of HRH Prince Philip following the news of his death.
The legacy of his public service is a lasting one, not least through his Duke of Edinburgh programme.
?: The Duke with AWJ in 2010, following the presentation of his D of E Gold Award pic.twitter.com/NDdZUVcNxE
— Welsh Rugby Union ? (@WelshRugbyUnion) April 9, 2021