Mae ymgyrchwyr sy’n ceisio achub campws Llanbed Prifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant wedi cyhoeddi llythyr agored.

Daw’r llythyr lai nag wythnos ers i rai o gyn-fyfyrwyr y brifysgol gyflwyno deiseb newydd yn gofyn am gynllun gan y brifysgol a Llywodraeth Cymru i sicrhau hyfywedd y campws.

Wedi’i sefydlu yn 1822 dan yr enw Prifysgol Dewi Sant, mae’r campws yn un o sefydliadau addysg uwch hynaf Cymru.

Ond mae nifer y myfyrwyr sy’n mynychu’r safle wedi gostwng dros y degawdau diwethaf.

Fis Tachwedd, cyhoeddodd rheolwyr y brifysgol y byddai darpariaeth cyrsiau’r Dyniaethau yn symud oddi yno i gampws Caerfyrddin o fis Medi eleni.

Yn dilyn protestiadau fis Rhagfyr, mae rhai o gyn-fyfyrwyr y brifysgol wedi cychwyn deiseb yn galw ar y brifysgol a Llywodraeth Cymru i weithredu er mwyn sicrhau y bydd campws Llanbed yn dal i gael ei ddefnyddio gan fyfyrwyr yn y dyfodol.

Dyma gyhoeddi’r llythyr agored.


Annwyl Ddarllenwyr,

Ni ddylai fod angen deiseb i warantu dadl; fodd bynnag, rwy’n apelio atoch ar frys. Rydym yn falch bod y cyfryngau lleol wedi bod yn dilyn ein hymgyrch i wrthdroi’r penderfyniad i roi’r gorau i addysgu israddedig yn Llanbedr Pont Steffan o fis Medi eleni. Ar hyn o bryd mae deiseb Senedd fyw ar y gweill ac rydym yn eich annog i’w llofnodi. Pe bawn ni’n cyrraedd 10,000 o lofnodion, bydd cyfle da i gael dadl ar y mater yn y Senedd.Dyna’n gobaith gorau o dynnu sylw at y mater ar y lefel uchaf yng Nghymru. Ar hyn o bryd mae Llywodraeth Cymru yn mynnu mai mater i reolaeth PCYDDS yn unig yw hwn. Credwn ei fod yn fater i Gymru gyfan.

Bydd cau campws Llambed yn dod â 200 mlynedd o addysg uwch i ben yn Llanbedr Pont Steffan, y sefydliad addysg uwch hynaf yng Nghymru.

Byddai diwedd addysgu israddedig yn Llanbedr Pont Steffan yn bradychu treftadaeth a diwylliant Cymru ac yn amddifadu cenedlaethau’r dyfodol o’r lleoliad unigryw hwn. Byddai hefyd yn cael effeithiau economaidd hynod o niweidiol ar y dref a’r cymunedau cyfagos. Dylai hyn fod yn fater o bryder difrifol i holl Aelodau’r Senedd o bob plaid.

Mor ddiweddar â 2022 bu’r Brifysgol yn dathlu’r ddwy ganrif gyda balchder, gan nodi bod Llanbedr Pont Steffan wedi darparu amgylchedd delfrydol ar gyfer ehangu mynediad i addysg uwch, tra’n cyfrannu at ardal fwy llewyrchus a gwydn yng nghanolbarth Cymru. Am ddegawdau, roedd gan y brifysgol Adran Gymraeg lewyrchus a denodd academyddion o fri a gydnabyddir yn rhyngwladol.

Heb fyfyrwyr a gyda llond dwrn o staff ar y campws, bydd effaith ddinistriol ar y gymuned leol ac ehangach. Mae’r economi leol wedi crebachu’n raddol dros y 10 mlynedd diwethaf wrth i nifer y myfyrwyr yn Llanbedr Pont Steffan leihau. Bydd y cynigion newydd hyn yn gwaethygu’r sefyllfa hon. Ni allwn adael i hyn ddigwydd a chredwn y gellir ac y dylid ymchwilio i gyfleoedd a chynigion newydd ar fyrder.

Gwarth o beth bod rhaid i ni droi at ddeiseb ar gyfer mater o bwysigrwydd cenedlaethol i sicrhau dadl yn ein Senedd, ond fe’ch anogaf i gefnogi ein hymgyrch drwy lofnodi’r ddeiseb https://deisebau.senedd.cymru/deisebau/246410

Cynhelir diwrnod o weithredu ddydd Mawrth 21 Ionawr lle gall unigolion â diddordeb ddod ynghyd i wrthwynebu’r cynigion sy’n dod gan PCYDDS. Bydd y cynlluniau ar gyfer y diwrnod yn cynnwys lansio ein ffilm ymgyrch fer a phrotest yn y Senedd yng Nghaerdydd o 10.30am. Rydym yn gwahodd unrhyw un sy’n gwrthwynebu cynnig PCYDDS i ddod ag addysg uwch i ben yn Llanbedr Pont Steffan fynychu’r brotest. Ni allwn adael i fan geni addysg uwch yng Nghymru gau.

Yr eiddoch yn gywir

Esther Weller

Cynghorydd yn addo ‘gwneud popeth o fewn ei gallu’ i warchod campws Llanbed

Efan Owen

Ann Bowen Morgan yn cadarnhau nad yw Prifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant yn bwriadu cau’r campws yn barhaol

Campws Llanbed “ddim yn cau”, medd Prifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant

Efan Owen

Bydd campws Llanbed yn parhau i gynnal “gweithgareddau yn gysylltiedig ag addysg”, medd y brifysgol

Pryder am ddyfodol tref Llanbed yn sgil symud cyrsiau o’r brifysgol

Efan Owen

“Mae’r coleg wedi bod yn Llanbed ers 200 mlynedd, felly mae’n rhan anhepgor, yn hanesyddol, yn ddiwylliannol ac economaidd, o’r dref a’r ardal”

Ystyried symud astudiaethau Dyniaethau o Brifysgol Llanbed

Ifan Meredith

Prifysgol Cymru y Drindod Dewi Sant yn ystyried symud astudiaethau Dyniaethol o Lanbed.