Roedd bron i hanner y cwynion a gafwyd y llynedd ynghylch Aelodau o’r Senedd yn ymwneud ag un aelod.

Bu cynnydd o 106 i 216 cwyn ers y flwyddyn flaenorol, yn ôl adroddiad blynyddol gan Gomisiynydd Safonau’r Senedd.

Roedd bron i hanner y cwynion, 97 ohonyn nhw, yn ymwneud â Neil McEvoy.

Mae Neil McEvoy, a gafodd ei ethol fel aelod Plaid Cymru ar gyfer rhanbarth Canol De Cymru yn 2016, wedi cwestiynu tryloywder y broses safonau wrth ymateb.

Roedd yn aelod annibynnol wedi hynny, cyn colli ei sedd yn yr etholiad fis Mai eleni.

Roedd 72% o’r cwynion a dderbyniodd y Comisiynydd Safonau rhwng Ebrill y llynedd a Mawrth eleni yn ymwneud â methiant i ddatgan neu gofrestru buddiannau, neu ymddygiad Aelod o’r Senedd ar y cyfryngau cymdeithasol.

Cafodd cwynion derbyniadwy eu gwneud yn erbyn wyth allan o 60 Aelod o’r Senedd, ac roedd 89 o’r 216 cwyn yn annerbyniadwy am resymau megis diffyg tystiolaeth.

“Rhif uchaf o bell ffordd”

“Mae’r record uchel yn nifer y cwynion yn dangos eto fod y cyhoedd yn craffu’n fanwl ar ymddygiad aelodau,” meddai Douglas Bain, y Comisiynydd Safonau.

“Pan fo’r cyhoedd yn credu nad yw aelod wedi cyrraedd y safon ymddygiad uchel sy’n ofynnol, mae’n iawn gwneud cwyn a’i fod yn cael ei ymchwilio gan gomisiynydd safonau annibynnol.

“Yn ystod y flwyddyn, cafodd 216 o gwynion newydd eu derbyn a dyma’r rhif uchaf o bell ffordd ers i swyddfa’r comisiynydd gael ei sefydlu yn 2009.

“Wedi dweud hynny, dw i’n fodlon fod bron iawn pob un aelod yn parhau i gadw at y safon ymddygiad uchel y mae disgwyl iddyn nhw gadw ati.”

Ni chafodd yr un o’r chwe chwyn a gafodd eu gwneud gan Neil McEvoy yn erbyn aelodau eraill eu hystyried yn dderbyniadwy, ac “yn ddiamau fe’u gwnaed mewn ymgais i sgorio pwyntiau gwleidyddol”, meddai Douglas Bain.

Mae Douglas Bain wedi dweud yn y gorffennol fod nifer fach o Aelodau’r Senedd yn defnyddio’r Comisiynydd Safonau fel “arf wleidyddol”.

“Aeth Mr McEvoy â llawer iawn o fy amser ac wrth gwrs gwastraffodd hynny lawer iawn o arian cyhoeddus,” meddai wrth BBC Cymru.

“Haeddu cymaint gwell”

Wrth ymateb i’r adroddiad, cwestiynodd Neil McEvoy dryloywder y broses safonau a’r ffordd gafodd yr apeliadau eu trin, gan ddweud ei bod hi’n “anodd” cymryd y bobol sydd ynghlwm â’r broses “o ddifrif”.

“Mae Cymru’n haeddu cymaint gwell,” meddai.

Mae’r Comisiynydd Safonau yn gyfrifol am ymchwilio i gwynion am ymddygiad Aelodau o’r Senedd.

Cafodd Douglas Bain ei benodi i’r swydd dros dro ym mis Tachwedd 2019 yn dilyn ymddiswyddiad Syr Roderick Evans, a chafodd ei benodi i’r rôl am chwe blynedd ym mis Mawrth eleni.

Neil McEvoy

Neil McEvoy yn gwadu torri rheolau’r Senedd ar 22 achlysur

Ymchwiliad yn dod i’r casgliad fod yr Aelod o’r Senedd wedi defnyddio adnoddau, arian, adeiladau a staff y Senedd ar gyfer ymgyrchu etholiadol