Rhaid i Lywodraeth Cymru wrando ar ffermwyr wrth addasu’r Cynllun Ffermio Cynaliadwy, medd un undeb amaethyddol.

Mae’r llywodraeth wedi cyhoeddi dadansoddiad o’r ymgynghoriad ar y cynllun dadleuol, a’u hymateb iddo.

Dros y misoedd diwethaf, mae’r cynigion ar gyfer y cynllun wedi bod yn destun protestiadau a gwrthwynebiad gan amaethwyr.

Derbyniodd y Llywodraeth Cymru dros 12,000 o ymatebion i’r ymgynghoriad, gyda phryderon am gymhlethdod y cynllun yn dod i’r amlwg.

Roedd yr ymatebion yn dangos awydd ymysg ffermwyr i ganolbwyntio ar gynhyrchu bwyd, gwrthwynebiad clir i’r gofynion plannu coed yn y cynllun gwreiddiol, a’r straen ychwanegol fyddai’r cynllun yn ei roi ar ffermwyr.

Yn sgil y gwrthwynebiad, cyhoeddodd Llywodraeth Cymru bod oedi pellach i’r cynllun cymorthdaliadau newydd ym mis Mai.

‘Deall pryderon’

Yr wythnos hon, mae Huw Irranca-Davies, yr Ysgrifennydd Materion Gwledig, wedi dweud nad oes unrhyw benderfyniad wedi’i wneud ynghylch dyluniad y cynllun eto.

“Rydym wedi clywed ac yn deall y pryderon a godwyd yn y broses ymgynghori, ac mae’n amlwg y bydd angen newid y Cynllun cyn y bydd yn barod ar gyfer ei fabwysiadu,” meddai.

“Ac rwyf wedi bod yn glir mai dim ond pan y bydd yn barod y bydd y Cynllun yn cael ei gyflwyno.”

‘Newid mwyaf sylweddol’

Dywed undeb NFU Cymru eu bod nhw’n falch o fod wedi bod yn rhan o’r trafodaethau gyda Llywodraeth Cymru hyd yn hyn, a’u bod nhw’n cydnabod y gwaith sydd wedi’i wneud.

“Dyma’r newid mwyaf sylweddol i bolisi amaethyddol mewn cenhedlaeth,” meddai Aled Jones, Llywydd NFU Cymru.

“Rydyn ni’n dweud yn glir na ddylid gwneud unrhyw benderfyniadau ar y Cynllun Ffermio Cynaliadwy nes mae Llywodraeth Cymru wedi gwneud asesiad economaidd-gymdeithasol cyflawn ar effaith y cynigion ar ffermio yng Nghymru, cymunedau gwledig a’r gadwyn gyflenwi.

“Rhaid i’r rhaglen newydd ddarparu’r un lefel o sefydlogrwydd i ffermio, y gadwyn gyflenwi a’r Gymru wledig â’r trefniadau presennol.”

‘Anwybyddu’n barhaus’

Wrth ymateb, dywed James Evans, llefarydd Materion Gwledig y Ceidwadwyr Cymreig, bod canlyniadau’r ymgynghoriad yn cynnwys safbwyntiau “sydd wedi cael eu hanwybyddu’n barhaus gan Lywodraeth Cymru”.

“Mae ffermwyr wedi ymateb yn negyddol i orgymhlethdod y Cynllun Ffermio Cynaliadwy, dydyn nhw ddim eisiau cael eu gorfodi i gyflawni targedau amgylcheddol ac maen nhw’n teimlo y dylen nhw dreulio’u hamser yn cynhyrchu bwyd yn hytrach na neidio drwy gylchoedd llywodraethol.”

‘Gweithio gyda’n gilydd’

Ychwanega Huw Irranca-Davies ei fod yn gwybod bod hwn wedi bod yn “gyfnod ansicr i lawer o ffermwyr a’u teuluoedd”.

“Byddwn yn parhau i weithio’n gyflym i lunio’r Cynllun terfynol er mwyn i ni allu rhoi sicrwydd ynghylch y cymorth a fydd ar gael yn y dyfodol cyn gynted â phosibl.

“Trwy weithio gyda’n gilydd, gallwn sicrhau diwydiant amaeth cynaliadwy yng Nghymru am genedlaethau i ddod.”

Croesawu oedi pellach i’r Cynllun Ffermio Cynaliadwy

Ni fydd y Cynllun Ffermio Cynaliadwy, sydd wedi derbyn cryn wrthwynebiad gan ffermwyr, yn cael ei gyflwyno tan 2026

Gallai’r Cynllun Ffermio Cynaliadwy “gwirioneddol frawychus” arwain at golli miloedd o swyddi

Catrin Lewis

“Allwn ni byth â derbyn y math yma o bolisi, sydd yn mynd i ddifetha economi wledig ar draws Cymru gyfan; mae o’n wirioneddol ddifrifol”