Mae “gwersi wedi eu dysgu” yn dilyn helynt cinio ysgol ym Mhenygroes, yn ôl uwch swyddogion addysg Cyngor Gwynedd.
Ym mis Tachwedd, daeth y ffrae i’r amlwg yn Ysgol Dyffryn Nantlle ar ôl i’r pennaeth Neil Foden ysgrifennu at rieni yn bygwth gwrthod rhoi cinio i ddisgyblion oedd â dyled i’w henw.
Ond yn sgil sylw digynsail yn y wasg, gan gynnwys beirniadaeth gan y pêl-droediwr Marcus Rashford, fe honnodd Foden fod yr awdurdod lleol wedi cefnu arno ar ôl iddo bwysleisio bod ei lythyr yn seiliedig ar gyfarwyddyd y cyngor.
Dyledion
Yn ei lythyr, roedd yn dweud bod “llond llaw o ddisgyblion wedi casglu dyledion o fwy na £1,800”, gan ychwanegu ei fod “yn sori” bod rhaid iddyn nhw gymryd y camau hynny, a bod “yn rhaid gwneud rhywbeth”.
Yn dilyn yr ymateb, fe wnaeth Cyngor Gwynedd ymddiheuro am “y boen a’r pryder” roedd geiriad y llythyr wedi ei achosi.
Fe aethon nhw yn eu blaenau i ddweud bod eu cyngor i’r ysgol wedi creu “diffyg eglurder”, ac y bydden nhw’n edrych eto ar yr arweiniad oedd yn cael ei roi i ysgolion.
Ond er eu bod nhw’n croesawu cynlluniau’r Llywodraeth i gyflwyno cinio ysgol am ddim mewn ysgolion cynradd, fe siaradodd Pwyllgor Craffu ar Addysg ac Economi’r Cyngor ymhellach am y ffrae mewn cyfarfod diweddar.
“Rwyf am gynnig sicrwydd na fydd pryd o fwyd yn cael ei wrthod i’r un disgybl yn y sir, beth bynnag fo’r amgylchiadau,” meddai’r Cynghorydd Cemlyn Williams, yr aelod cabinet dros addysg, yn y cyfarfod hwnnw.
“Er gwaethaf hyn, rhaid i ni gydnabod bod dyled prydau ysgol yn broblem ar draws y sir.”
Ychwanegodd fod llywodraethwyr Ysgol Dyffryn Nantlle wedi tynnu sylw i ddiffygion yn y system dalu “aneffeithiol”, ac yn dilyn hynny, fe wnaeth y Cyngor gadarnhau y byddan nhw’n ei adolygu.
Roedd cwynion hefyd nad oedd unrhyw negeseuon wedi eu gyrru at rieni yn eu hysbysu am unrhyw ddyledion, nad oedd hi’n bosib rhoi arian yn y cyfrif, a bod lleiafswm o £10 wrth drosglwyddo arian i’r cyfrif.
Achosi ‘gofid’
Ychwanegodd y Cynghorydd Alwyn Gruffydd yn y cyfarfod fod yr adroddiad a gafodd ei lunio yn brin ei wybodaeth am sefyllfa unigryw’r ysgol.
“Mae rhywun yn poeni am y gofid mae’r broses gyfan wedi’i achosi i rieni, disgyblion a staff,” meddai.
“Mae honiadau wedi cael eu gwneud gan y pennaeth fod yr awdurdod wedi ei ddefnyddio fel bwch dihangol.
“Dychmygwch hynny, bod pennaeth wedi cyhuddo’r adran addysg o’r fath beth. Mae ‘na gwestiynau difrifol y mae angen eu hateb yma.”
Fe ymatebodd Cemlyn Williams i hynny gan ddweud eu bod nhw “wedi ymddiheuro” ac na fyddai’r un sefyllfa “yn digwydd eto.”
“Ein prif ffocws nawr yw sicrhau ein bod ni yn y sefyllfa orau bosibl wrth symud ymlaen,” ychwanegodd Garem Jackson, y Pennaeth Addysg.
“Wrth gwrs, fel unrhyw broses a digwyddiad, rydyn ni’n dysgu gwersi wrth symud ymlaen ac rydyn ni wedi gwneud.
“Fe wnaethon ni gyfathrebu ar unwaith â phob un o’n hysgolion i’w hatgoffa nad yw un plentyn yn mynd heb ei fwydo yn ysgolion Gwynedd…. Rydyn ni wedi cynnal trafodaeth agored ac aeddfed gyda’n holl benaethiaid ar y mater ac wedi derbyn ymatebion cadarnhaol ac maen nhw wedi ymrwymo heb eithriad.”