Mae’r Democratiaid Rhyddfrydol a’r Ceidwadwyr Cymreig yn galw ar Lywodraeth Cymru i ddileu pasys Covid yng Nghymru.
Daw hyn wedi i Boris Johnson gyhoeddi y bydd y pasys yn dod i ben yn Lloegr o Ionawr 27, fel rhan o ‘Gynllun B’.
Ers eu cyflwyno fis Tachwedd y llynedd, mae’r ddwy blaid wedi gofyn i’r llywodraeth ddweud pryd fyddan nhw’n yn dod i ben.
Mae’r Ceidwadwyr Cymreig yn dweud bod sylwadau Vaughan Gething, Ysgrifennydd Economi Cymru, yn rhai “cwbl ddi-gysylltiad” ac wedi ailadrodd eu galwadau am ollwng pasbortau brechu yng Nghymru.
Daeth sylwadau Vaughan Gething wrth i Paul Davies, llefarydd economi’r Ceidwadwyr Cymreig, ei gwestiynu ynghylch y “sioe arswyd lletygarwch” yn ystod y Cyfarfod Llawn heddiw (dydd Mercher, Ionawr 19).
Galwodd Paul Davies ar weinidogion Llafur i ddatgelu pa gamau sy’n cael eu cymryd i barhau gyda phasys Covid erbyn hyn.
“Yn amlwg mae Gweinidog Economi Llafur a’i ben yn y cymylau ac rwy’n siŵr na fydd perchnogion busnes ar hyd a lled y wlad yn rhannu ei farn nad yw pasbortau brechu wedi cael effaith ar fasnach,” meddai.
“Mae’r rhan fwyaf o’r cyfyngiadau a osodwyd yng Nghymru ers dechrau’r pandemig – gan gynnwys y rhai gorfoleddus sydd ar waith ers Gŵyl San Steffan – wedi profi’n ddinistriol i’n diwydiant lletygarwch ac wedi gadael swyddi Cymru yn y fantol.
“Dylid dileu pasbortau brechlyn yng Nghymru – fel sy’n digwydd yn Lloegr erbyn hyn – pan fyddwn yn dychwelyd i Lefel Rybudd 0 yr wythnos nesaf, yn enwedig gan nad oes tystiolaeth i awgrymu eu bod wedi llwyddo i atal lledaeniad coronafeirws neu gynyddu’r nifer sy’n manteisio ar y pigiad.
“Mae pob pasbort brechu yn lledaenu ofn a phryder ymhlith perchnogion busnes sydd eisoes yn ei chael hi’n anodd cael dau ben llinyn ynghyd, ac mae’n hen bryd i ni eu gadael wrth i ni geisio taro’n ôl o’r pandemig.”
Fodd bynnag, mae Vaughan Gething yn honni nad yw’r ffaith fod ei blaid wedi cau clybiau nos ychydig ar ôl y Nadolig “yn golygu bod pasys Covid wedi methu”, gan fynnu ei bod yn “gwbl anghywir” i ddweud hynny.
‘Ddim yn effeithiol’
Dywed Jane Dodds, arweinydd y Democratiaid Rhyddfrydol yng Nghymru, nad oes unrhyw dystiolaeth o’u heffeithiolrwydd erioed wedi’i darparu i ddangos bod y cynllun yn gweithio, ac nad ydyn nhw yn darparu budd i iechyd y cyhoedd.
Gyda’r gwymp yn nifer yr achosion o Omicron dros y bythefnos ddiwethaf, mae’n dweud y dylai Llywodraeth Cymru ystyried dileu cynllun pasbort Covid ar frys.
“Drwy gydol cyfnod gweithredu’r cynllun, ni chawsom unrhyw dystiolaeth bod y tocynnau’n effeithiol o ran lleihau trosglwyddiadau a gorfodwyd y mwyafrif helaeth o fusnesau y mae’n ofynnol iddynt weithredu’r cynllun i gau,” meddai.
“Mae angen cymorth ar frys ar fusnesau, a llai o fiwrocratiaeth wrth iddyn nhw geisio gwella, ni ddylem fod yn parhau â chynllun aflwyddiannus nad yw wedi profi budd iechyd y cyhoedd, ond sy’n cael effaith negyddol ar fusnesau Cymru.
“Os yw hawliau sifil i gael eu torri, mae’n hanfodol bod symudiadau o’r fath yn gymesur ac yn seiliedig ar dystiolaeth.”
Throughout the period of their use, no evidence has been provided to show vaccine passports work.
Businesses urgently need support and less red tape as they look to recover and this scheme should be scrapped immediately. Agree? Sign below: https://t.co/8bznuqNIKJ
— Welsh Liberal Democrats (@WelshLibDems) January 19, 2022
“Drwy gydol y cyfnod o’u defnyddio, ni ddarparwyd unrhyw dystiolaeth i ddangos bod pasbortau brechlyn yn gweithio,” meddai’r Democratiaid Rhyddfrydol yng Nghymru ar Twitter, gan annog pobol i lofnodi deiseb.
Roedd protestiadau cyn eu cyflwyno ar risiau’r Senedd y llynedd, gyda’r Llywydd yn cau Tŷ Hywel er lles diogelwch Aelodau.
Mae Syr Keir Starmer, arweinydd Llafur yn San Steffan, yn dweud y byddai’n cefnogi llacio cyfyngiadau drwy’r Cynllun B yn Lloegr “cyn belled â bod gwyddoniaeth yn dweud ei fod yn ddiogel” ac yn gofyn i Boris Johnson ryddhau’r dystiolaeth wyddonol sydd y tu ôl i’w benderfyniad.
Mae Llywodraeth Cymru wedi datgelu cynlluniau i lacio cyfyngiadau yn “raddol ac yn ofalus”.
Bydd pasys yn ofynnol ar gyfer clybiau nos pan fyddan nhw’n ailagor ddiwedd y mis.