Mae Boris Johnson wedi dweud bod datganoli “yn sicr” ddim wedi bod yn drychineb i’r Deyrnas Unedig.
Dywedodd y Prif Weinidog ei fod wedi elwa o ddatganoli ei hun – gan gymharu ei brofiad fel maer Llundain i brofiad y gweinyddiaethau sy’n llywodraethu Cymru, yr Alban a Gogledd Iwerddon.
Roedd Boris Johnson yn siarad o ganolfan frechu coronafeirws dorfol yn Stadiwm Cwmbrân, fel rhan o gyfres o ymweliadau sy’n gysylltiedig â Covid-19.
Gofynnwyd iddo a oedd yn ystyried datganoli yn “drychineb”, yn dilyn sylwadau yr adroddwyd ei fod wedi’u gwneud i ASau Ceidwadol mewn perthynas â’r Alban.
“Gall datganoli weithio’n dda iawn, ond mae’n dibynnu’n fawr ar yr hyn y mae’r awdurdodau datganoledig yn ei wneud”
Dywedodd: “Rwy’n credu bod llawer o bobol yn edrych ar y ffordd y mae’r Gwasanaeth Iechyd Gwladol ar draws ein gwlad gyfan wedi perfformio, y ffordd y mae’r lluoedd arfog wedi bod mor werthfawr, y ffordd y mae’r cyffuriau yr ydym wedi’u caffael yn genedlaethol, wedi’u dyfeisio’n genedlaethol, rwy’n credu y gall pobl weld cryfder yr Undeb.”
Pan ofynnwyd yr un cwestiwn eto, dywedodd Boris Johnson: “Yn sicr ddim yn gyffredinol. Yn bendant ddim. Yr wyf yn siarad fel buddiolwr balch o ddatganoli pan oeddwn yn rhedeg Llundain.
“Roeddwn yn falch iawn o fod yn gwneud pethau a wnaeth wahaniaeth gwirioneddol i’m hetholwyr a’m hetholwyr, gan wella ansawdd bywyd.”
Ychwanegodd: “Rwy’n credu y gall datganoli weithio’n dda iawn, ond mae’n dibynnu’n fawr ar yr hyn y mae’r awdurdodau datganoledig yn ei wneud.”
Sbardunodd Boris Johnson ffrae ym mis Tachwedd y llynedd pan ddywedodd wrth Grŵp Ymchwil Gogledd y meinciau cefn fod datganoli wedi bod yn drychineb i’r gogledd o’r ffin ac mai dyna oedd “camgymeriad mwyaf Tony Blair”.
Ar y pryd, nid oedd ffynonellau Stryd Downing yn gwadu bod y Prif Weinidog wedi gwneud y sylwadau ond wedi ceisio egluro ei safbwynt, gan honni ei fod “bob amser wedi cefnogi datganoli”, ond “nid pan gaiff ei ddefnyddio gan wahanwyr a chenedlaetholwyr i chwalu’r Deyrnas Unedig”.
Ymweliad hanfodol? “Dydw i ddim yn siŵr”
Bythefnos yn ôl, beirniadodd Prif Weinidog Cymru, Mark Drakeford, ymweliad tebyg i’r Alban gan Boris Johnson gan ddweud “Ar y cyfan, rwy’n credu ei bod yn well i bobl sy’n gwneud rheolau … ddilyn y rheolau hynny eu hunain.”
A phan ofynnwyd am ymweliad Boris Johnson â Chymru heddiw yng Nghynhadledd Llywodraeth Cymru, dywedodd Eluned Morgan, y Gweinidog Gweinidog Iechyd Meddwl, Llesiant a’r Gymraeg: “Mae gennym neges aros gartref yng Nghymru ac ni ddylech fod yn teithio oni bai ei bod yn hanfodol.
“Dydw i ddim yn siŵr a yw ymweliad Boris yn dod o dan y categori hanfodol ond wrth gwrs ef yw Prif Weinidog y Deyrnas Unedig ac mae’n rhaid iddo wneud ei farn ei hun ar hynny.
“O’m rhan i, y peth pwysig i ni, yw canolbwyntio ar sicrhau ein bod yn gwneud y gorau dros Gymru ac wrth gwrs rydym yn parhau i gael trafodaethau gyda Boris Johnson.
“Ond mewn byd delfrydol rydym am i gynifer o bobl aros mor gartref â phosibl ac mewn byd delfrydol, efallai y dylai hynny fod wedi digwydd yn yr achos hwn.”
Boris Johnson yn credu ei bod hi’n “iawn” iddo deithio o gwmpas y Deyrnas Unedig
Pan ofynnwyd i Mr Johnson pam ei fod yn ymweld â Chymru pan ofynnwyd i boblogaeth y Deyrnas Unedig beidio â theithio, dywedodd: “Fy ngwaith i yw goruchwylio’r gwaith o gyflwyno’r rhaglen frechu a mynd o gwmpas y wlad gan ddiolch i bawb sy’n ei wneud.
“Rwy’n credu ei bod yn iawn i mi wneud hynny ac yn iawn i bobol glywed gennyf a hefyd eu clywed yn rhoi eu pwyntiau i mi’n uniongyrchol lle bynnag yr af o amgylch y wlad ynglŷn â sut maen nhw’n gweld pethau, beth maen nhw eisiau ei wneud, ac rwy’n credu ei fod yn rhan bwysig iawn o gyflawni’r gwaith hwn.”
