Mae Llywodraeth y Deyrnas Unedig yn bwriadu newid cyfraith sy’n golygu na fydd rhaid i aelod seneddol Ceidwadol Delyn wynebu is-etholiad o reidrwydd.
Mae Rob Roberts yn wynebu gwaharddiad o chwe wythnos am dorri polisi camymddwyn rhywiol y blaid.
Ond oherwydd i’r gosb gael ei hargymell gan y Panel Arbenigol Annibynnol yn hytrach na phwyllgor yn Nhŷ’r Cyffredin, mae wedi llwyddo i osgoi’r posibilrwydd o is-etholiad.
Bydd Arweinydd Tŷ’r Cyffredin Jacob Rees-Mogg yn gwahodd y “cyrff perthnasol” i ystyried a oes angen newid y cyfreithiau er mwyn gorfodi is-etholiad o dan yr amgylchiadau.
“Mae achos o’r difrifoldeb hwn yn amlygu’r angen i edrych eto ar p’un a yw’r broses yn taro’r cydbwysedd cywir rhwng diogelu cyfrinachedd achwynwyr a sicrhau cysondeb â mathau eraill o achosion ymddygiad,” meddai llefarydd ar ran y llywodraeth.
“Nod canolog y Cynllun Cwynion a Chwynion Annibynnol yw helpu i wella diwylliant gwaith y Senedd a bydd angen iddo barhau i esblygu a gwella dros amser.
“Bydd Arweinydd y Tŷ yn gwahodd y cyrff perthnasol i ystyried a ellid gwneud unrhyw newidiadau yn y dyfodol i’r broses er mwyn gallu sbarduno is-etholiad.”
Dywedodd gweinidog y Cabinet, Grant Shapps bod angen cau’r bwlch yn achos Rob Roberts.
“Mae hyn wedi mynd drwy broses annibynnol newydd ac nid oes ganddo’r un rheolau am y broses adalw fel y’i gelwir, sef lle gall etholwyr alw am etholiad yn y bôn,” meddai wrth raglen ‘Today’ ar BBC Radio 4.
“Er ei fod yn benderfyniad i Dŷ’r Cyffredin, rwy’n cytuno’n bod angen cau’r bwlch hwn.
“Ni ddylai gael ei esgusodi o’r broses adalw dim ond oherwydd ei fod wedi mynd drwy’r broses annibynnol newydd hwn ac rwy’n gwybod fod Arweinydd y Tŷ yn bwriadu dweud mwy am hyn.”
Y Democratiaid Rhyddfrydol yn galw am is-etholiad
“Mae ymddygiad Rob Roberts ar sawl achlysur wedi bod yn gwbl warthus ac mae fy nghalon yn mynd allan i’w ddioddefwyr,” meddai Andrew Parkhurst a heriodd sedd Delyn dros Ddemocratiaid Rhyddfrydol Cymru yn 2019 a 2021.
“Ni ddylid caniatáu iddo barhau fel ein Aelod Seneddol o dan yr amgylchiadau hyn.
“Mae’n anghredadwy y bydd yn gallu parhau i wasanaethu fel ein Aelod Seneddol am y tair blynedd nesaf o bosibl.
“Mewn unrhyw swydd arall byddai wedi cael ei ddiswyddo am y gweithredoedd hyn ac mae’n annerbyniol ei fod yn gallu parhau fel ein Aelod Seneddol.”
“Erchyll”
Ychwanegodd Arweinydd Democratiaid Rhyddfrydol Cymru Jane Dodds AoS: “Mae gweithredoedd Rob Roberts yn wirioneddol erchyll, mewn unrhyw swydd arall byddai wedi cael ei ddiswyddo ac mewn unrhyw amgylchiadau eraill byddai is-etholiad yn cael ei alw.
“Mae’n amlwg bod angen diweddaru’r Ddeddf Adalw Aelodau Seneddol yn ôl i gynnwys gwaharddiadau a argymhellwyd gan y pwyllgor newydd hwn a ffurfiwyd y llynedd.
“Os na ellir diwygio’r ddeddf a bod Rob Roberts eisiau parhau fel Aelod Seneddol dylai wneud y peth anrhydeddus ac ymddiswyddo a herio’r sedd yn yr is-etholiad canlynol.”
