Y gwaith o lanhau safle gollyngiadau disel Llangennech yw’r gwaith adfer mwyaf heriol ers trychineb y Sea Empress chwarter canrif yn ôl, meddai rheolwr adfer digwyddiadau.
Mae contractwyr amgylcheddol Adler ac Allan wedi bod yn gweithio “bob awr o’r dydd” i gwblhau’r gwaith adfer cymhleth ar y safle lle cafodd 330,000 litr o danwydd ei ollwng.
Aeth y trên cludo nwyddau oddi ar y rheiliau yn Llangennech, ger Llanelli, ym mis Awst y llynedd, gan achosi tân mawr.
Gorfododd y tân 300 o bobol o’u cartrefi.
Mae pridd halogedig hyd at 150 metr o’r rheilffordd, ar ddyfnder o ddau fetr a lled o 20 metr, wedi’i glirio yn ystod y gwaith.
Mae’r pridd wedi’i ddisodli gan bridd newydd, glân o chwareli yn Sir Gaerfyrddin a Sir Benfro sy’n cyfateb i briodweddau cemegol a chorfforol hynny sydd eisoes ar y safle.
Mae deunyddiau halogedig wedi’u symud gan lori a’u cludo i gyfleuster rheoli gwastraff trwyddedig ger Merthyr Tudful.
Mae’r gwaith o fonitro’r safle a’r amgylchedd ehangach yn mynd rhagddo i sicrhau diogelwch ac ansawdd pysgod cregyn a gynaeafir o’r ardal.
Y “gwaith corfforol bellach bron â’i gwblhau”
“Dyma’r ymgyrch adfer fwyaf heriol rydyn ni wedi’i gweld ers trychineb Sea Empress Sir Benfro 25 mlynedd yn ôl,” meddai Stuart Thomas, rheolwr adfer digwyddiadau Cyfoeth Naturiol Cymru.
“Mae cryn dipyn o waith wedi’i wneud ar y safle i dynnu’r pridd halogedig yn ddiogel ac adfer y tir. Mae contractwyr wedi gweithio bob awr o’r dydd, ac wedi gorfod goresgyn llawer o heriau, gan gynnwys llifogydd ar y safle yn ystod tywydd garw diweddar.
“Mae’r gwaith corfforol bellach bron â’i gwblhau gyda dim ond tir yr Awdurdod Glo i’w drin, gydag ailblannu i ddigwydd, ac wrth gwrs, ailagor y rheilffordd.
“Bydd monitro’r safle a’r ardal gyfagos, sy’n cynnwys pedwar Safle o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig ac Ardal Cadwraeth Arbennig, yn parhau am flynyddoedd i ddod.
“Rwy’n falch iawn o weld bod y canlyniadau monitro pysgod cregyn diweddaraf yn parhau o fewn terfynau rheoleiddio.”
