Mae’r Prif Weinidog Mark Drakeford newydd gyhoeddi y bydd Cymru gyfan yn cael ei rhoi o dan gyfyngiadau clo ‘Lefel 4’.
Daw hyn ar ôl i Boris Johnson gyflwyno cyfyngiadau cyffelyb yn Llundain a de-ddwyrain Lloegr.
Fe fydd pob siop nwyddau heb fod yn hanfodol a thafarn a chanolfannau hamdden yn cau o hanner nos heno ymlaen.
Mae’r trefniadau i lacio cyfyngiadau am bum niwrnod dros y Nadolig wedi cael eu diddymu, gan eu cyfyngu i ddau gartref yn cyfarfod ddydd Nadolig yn unig.
Daw’r newid yn sgil rhybuddion gan wyddonwyr fod yr amrywiad newydd o’r coronafeirws yn lledaenu’n llawer cyflymach.
Mae rhywogaeth newydd, mwy ffyrnig o COVID-19 yn lledaenu yng Nghymru. Mae'r sefyllfa'n ddifrifol iawn. Rydym wedi gwneud y penderfyniad anodd i symud i lefel 4 o heno. Mae angen i ni dynhau rheolau'r Nadolig – gall 2 aelwyd ymuno ar Ddydd Nadolig yn unig. Plîs arhoswch gartref.
— Mark Drakeford (@fmwales) December 19, 2020
“Roedd heddiw’n un o’r dyddiau hynny a oedd yn gofyn am ymateb ar unwaith,” meddai Mark Drakeford mewn datganiad.
“Mae’r sefyllfa’n hynod ddifrifol – ni allaf or-ddweud hyn. Rydym felly wedi cymryd y penderfyniad anodd i symud ymlaen gyda chyfyngiadau lefel 4 yng Nghymru, yn unol â’r camau sydd wedi eu cymryd yn Llundain a De-ddwyrain Lloegr.
“Fe fydd cyfyngiadau aros gartref yn dod i rym am hanner nos.
“Yn anffodus hefyd rhaid inni hefyd edrych eto ar y trefniadau ar gyfer y Nadolig – allwn ni ddim gadael pobl yn agored i’r straen newydd fwy cydnerth hon o’r coronafeirws.”
Achub bywydau
“Er ein bod ni i gyd eisiau osgoi tarfu pellach ar fusnesau a chynlluniau ar gyfer y Nadolig, ein prif ddyletswydd yw amddiffyn bywydau yma yng Nghymru.
“Fe wyddom y bydd 2021 yn flwyddyn wahanol a gwell. Fe fydd ein heconomi’n dod ati’i hun. Fe ddaw Nadolig eto. Ond mae bywydau a gaiff eu colli’n cael eu colli am byth.
“Mae’r straen newydd o’r feirws yn ergyd annisgwyl enbyd arall yn y pandemig hirfaith hwn. Mae gennym bandemig o fewn pandemig, argyfwng o fewn argyfwng.
“Mae’n her arall y bydd yn rhaid inni ei oresgyn. Ond yn un y byddwn yn ei oresgyn gyda’n gilydd. Byddwn yn parhau i amddiffyn ein hunain a’n hanwyliaid, a gyda’n gilydd, byddwn yn cadw Cymru’n ddiogel.”
Ymateb y Ceidwadwyr
Wrth ymateb i’r cyhoeddiad, dywedodd Paul Davies AoS, Arweinydd y Ceidwadwyr yn Senedd Cymru:
“Ar ôl cael fy mriffio gan Brif Weinidog Cymru heddiw, gallaf werthfawrogi’n llawn yr angen am gyfyngiadau mwy difrifol yng Nghymru, yn enwedig lle mae cyfraddau heintio’n uchel, ac mae straen newydd y feirws yn cylchredeg.
“Rwy’n gwybod y bydd llawer o bobl yn siomedig gan eu bod yn edrych ymlaen at weld eu hanwyliaid y Nadolig hwn, ond yn wyneb y dystiolaeth sy’n dod i’r amlwg mae’n glir bod yn rhaid i drefniadau swigod Nadolig newid.
“Drwy gydweithio a chadw at y rheolau gallwn sicrhau y bydd cymaint o bobl â phosibl o gwmpas i ddathlu’r Nadolig gyda’i gilydd yn y blynyddoedd i ddod.”
Ymateb Plaid Cymru
Dywedodd arweinydd Plaid Cymru, Adam Price AoS:
“Yng ngoleuni’r cyngor gwyddonol cryfaf posibl, mae’n briodol cymryd camau pendant i reoli lefel yr achosion, achub bywydau a lleddfu’r pwysau cynyddol ar y GIG.
“Dyna pam y gwnaethom alw ar Lywodraeth Cymru i weithredu’n gynharach yr wythnos hon – yn hytrach nag oedi penderfyniad a oedd yn ymddangos yn anochel.
“Mae’n sicr y bydd cyflwyno cyfyngiadau newydd, tynnach, yn siom i’r rhai oedd wedi bwriadu gweld ffrindiau a theulu dros gyfnod y Nadolig.
“Fodd bynnag, mae gan bob un ohonom gyfrifoldeb i gadw ein gilydd yn ddiogel. […] Mae angen inni ymdrech ar y cyd, yn enwedig gan fod amrywiolyn newydd o Covid-19 wedi’i ganfod.
“Doedd neb eisiau Nadolig fel hyn. Bydd y cyfyngiadau diweddaraf hyn yn pwysleisio’r angen i gyflwyno’r brechlyn yn gyflym, cynyddu’r cymorth ariannol i’r rhai sy’n hunanynysu a chyflwyno pecyn cymorth i fusnesau.”