Mae teulu o ogledd Cymru wedi methu cael presgripsiwn i’w mab yn archfarchnad Morrisons ym Mangor oherwydd ei fod wedi cael ei ysgrifennu’n Gymraeg.
Roedd Aled Mann wedi dweud ar y wefan gymdeithasol Facebook bod dim un fferyllfa arall ym Mangor neu Gaernarfon gyda’r cyffur yr oedd ei fab 15 mis oed ei angen ddydd Llun.
Oherwydd hynny, bu’n rhaid iddo fynd nôl i’r feddygfa i ofyn am bresgripsiwn arall yn Saesneg.
Meddai Aled Mann ar Facebook: “Gwarthus o beth yn ein gwlad ein hunain!!”
Ddoe, cafodd y bachgen, Harley, ei gludo i Ysbyty Gwynedd gyda thrafferthion anadlu.
Galw am ‘esboniad llawn’ gan Morrisons
Dywedodd Osian Jones, swyddog maes Cymdeithas yr Iaith yn y gogledd bod yr achos yn “warthus” ac yn dangos bod siaradwyr Cymraeg yn cael eu “trin yn eilradd” yng Nghymru.
Meddai: “Er holl siarad gwag y Llywodraeth, mae hyn yn dangos gwir realiti’r sefyllfa i ddefnyddwyr y Gymraeg o ddydd i ddydd.
“Fel tad i fachgen ifanc fy hun, dwi’n gynddeiriog o glywed bod teulu wedi cael
gwrthod presgripsiwn gan siop Morrisons ym Mangor, am fod y presgripsiwn hwnnw wedi ei ysgrifennu’n Gymraeg.”
Ychwanegodd Osian Jones: “Rydym yn disgwyl dim llai nag esboniad llawn gan y cwmni, a datganiad gan y Prif Weinidog a Chomisiynydd y Gymraeg yn nodi bod ymddygiad cwmni Morrisons yn hollol annerbyniol.
“Cyhoeddwyd set gyntaf o safonau iaith y Llywodraeth wythnos yma, ac mae’r achos hwn yn atgyfnerthu ein dadleuon bod rhaid i’r sector preifat yng Nghymru wynebu eu dyletswyddau i siaradwyr Cymraeg, er mwyn creu cymdeithas lle na fydd siaradwyr Cymraeg yn teimlo fel dinasyddion eilradd yn eu gwlad eu hunain.”
‘Annerbyniol’
Dywedodd yr Aelod Seneddol dros ardal Arfon, Hywel Williams: “Mae’r ffordd y cafodd y teulu Mann eu trin yn gwbl annerbyniol ac mi fyddai i’n gwneud popeth yn fy ngallu er mwyn cefnogi eu hachos.
“Mae fferyllfa Morrisons yn darparu gwasanaeth ar gyfer y GIG – corff cyhoeddus – ac fe ddylen nhw gadw at bolisi’r iaith Gymraeg.
“Mae hi’n warthus fod Morrisons wedi gwrthod meddyginiaeth i fachgen ifanc ac wedi gwrthod gadael i bobol ddefnyddio’r gwasanaeth yn ei hiaith eu hunain.
“Mi fyddai’n cadw llygad ar unrhyw ddatblygiadau ac rwy’n anfon fy nymuniadau gorau i Harley a’i deulu.”
Ymateb Morrisons
Dywedodd llefarydd ar ran Morrisons “bod canllawiau manwl mewn lle ar gyfer paratoi meddyginiaethau gan fferyllfeydd.
“Maen nhw’n nodi y dylai presgripsiynau gael eu hysgrifennu yn Saesneg neu’n ddwyieithog.
“Yn yr achos yma, nid oedd fferyllfa Tesco yn gallu darparu’r cyffur oedd ei angen ac roedden nhw wedi gofyn am gymorth gan ein fferyllfa ni.
“Er mwyn gwneud yn hollol siŵr bod y dos cywir yn cael ei baratoi, fe ofynnodd ein fferyllydd am bresgripsiwn dwyieithog ac, unwaith iddo’i dderbyn, roedd yn gallu rhoi’r feddyginiaeth i’r cwsmer.”
