Mae economegydd blaenllaw o Brifysgol Bangor yn credu bod y Gyllideb gafodd ei chyhoeddi gan y Canghellor Jeremy Hunt heddiw (dydd Mercher, Mawrth 15) yn un “deg” ond “anodd, i ryw raddau, o ran y sefyllfa economaidd rydan ni’n ei gweld”.

Bydd Cymru’n derbyn £180m o arian canlyniadol trwy Fformiwla Barnett, a bydd £20m ar gael tuag at drwsio morglawdd Caergybi.

Gyda’r cyhoeddiad y bydd 12 rhanbarth buddsoddi newydd yn cael eu sefydlu yng ngwledydd Prydain, y disgwyl yw y bydd un ohonyn nhw yng Nghymru ac yn derbyn £80m, a’r tebygolrwydd yw y bydd yn cael ei sefydlu yn un o drefi neu ddinasoedd prifysgol y wlad.

Bydd ynni niwclear yn cael ei ailddosbarthu, gan ddod yn ynni sy’n ‘amgylcheddol gynaliadwy’, a chafodd Ynys Môn sylw yn hynny o beth gan Jeremy Hunt unwaith eto, gyda phrosiectau bach yn Nhrawsfynydd ac Wylfa yn debygol o elwa.

Cafodd cynlluniau i ddal a storio carbon ei grybwyll hefyd, wrth i’r Canghellor neilltuo £20bn o gefnogaeth ar gyfer datblygiad cynnar gan ddechrau yng ngogledd Cymru er mwyn “braenaru’r tir ar gyfer dal carbon ledled y Deyrnas Unedig”.

Mae Jeremy Hunt hefyd wedi cyhoeddi y bydd y dreth ar alcohol 11 ceiniog yn is mewn tafarnau nag mewn archfarchnadoedd o fis Awst, ond gyda Llywodraeth ddatganoledig Cymru wedi gosod pris sylfaen ar werthu a chyflenwi alcohol, dydy hi ddim yn glir ar hyn o bryd sut fydd hyn yn effeithio ar Gymru.

Mae disgwyl i’r gefnogaeth ar gyfer gofal plant yn Lloegr gael ei ymestyn i gynnwys plant blwydd neu ddyflwydd oed, ond yng Nghymru mae’r un gofal ar gael ar gyfer plant dwy i bedair oed.

Mae Jeremy Hunt hefyd yn awyddus i annog pobol dros 50 oed i ddychwelyd i’r gwaith.

Mae’r Gyllideb wedi cael ymateb cymysg gan y pleidiau gwleidyddol yng Nghymru.

‘Denu pobol yn ôl i weithio’

Yn ôl Dr Edward Jones, sy’n ddarlithydd Economeg yn Ysgol Busnes Bangor, mae’r Gyllideb yn arwydd o ddyhead Jeremy Hunt i gyflwyno polisïau i annog pobol i ddychwelyd i’r gwaith.

“Beth rydan ni wedi gweld Jeremy Hunt yn ei wneud ydi trio dod â pholisïau i mewn sy’n mynd i helpu pobol ddod yn ôl i mewn i’r farchnad lafur, yn ôl i mewn i swyddi,” meddai wrth golwg360.

“Oherwydd un o’r pethau rydan ni wedi’i sylweddoli yng Nghymru ac ar draws Prydain yw fod rhai pobol oedd wedi stopio gweithio yn ystod y pandemig ddim wedi dod yn ôl i mewn i’r farchnad lafur, felly mi oedd hynny’n golygu bod yna lai o weithwyr yn yr economi.

“O beth dw i’n gweld, efo’r polisïau mae Jeremy Hunt wedi dod â nhw i mewn heddiw, mae o’n trio denu’r bobol yna yn ôl i mewn i weithio.

“Cyhoeddodd Jeremy Hunt heddiw fod economi Prydain ddim am fod mewn recession, neu’n dechnegol ddim am fod mewn recession, ond rhywbeth technegol yw hynna.

“Dw i dal yn credu bod yr economi’n mynd i fod yn galed i bobol ym Mhrydain ac i ni yma yng Nghymru, ond rydan ni’n gweld adborth yn barod gan bobol fel yr IMF, yr International Monetary Fund, ac maen nhw’n dweud ein bod ni ar y trywydd iawn o leiaf, a fyswn i’n cytuno efo nhw ein bod ni’n mynd i’r cyfeiriad cywir.

“Ond yn anffodus, mae am fod yn flwyddyn go galed o’n blaenau.”

‘Dim llawer o gyhoeddiadau mawr’

Yn sgil y sefyllfa economaidd bresennol, meddai Dr Edward Jones, doedd e ddim yn disgwyl “llawer o gyhoeddiadau mawr, neu’r big innovative projects“.

“Ond un peth mae’r Canghellor wedi’i wneud yw, mae o’n mynd i drio’i gwneud hi’n haws i bobol fynd yn ôl i weithio,” meddai.

“Rydan ni’n gwybod fod hyn yn broblem ers y pandemig, felly dw i yn falch bod o wedi gwneud hyn, mae o wedi sylweddoli bod yna broblem economaidd ac mae’n trio datrys honna rŵan.

“Mae’n rhaid i ni gofio, mae sawl peth sy’n digwydd sydd tu allan i bwerau’r llywodraeth i’w rheoli, er enghraifft prisiau ynni.

“Mae o’n mynd i wario £11bn dros y pum mlynedd nesaf ar amddiffyn, yr adran yna, yn anffodus oherwydd y sefyllfa rydan ni ynddi.

“Dyna’r math o beth sydd rhaid ei wneud ar hyn o bryd.

“Wrth gwrs, mi fysen ni i gyd wrth ein boddau’n gweld Cyllideb well i’n helpu ni ond yn anffodus, mae hon yn Gyllideb deg i’w gweld.

“Mae blwyddyn galed o’n blaenau, mae’n Gyllideb deg o ystyried y sefyllfa rydan ni ynddi, a fyswn i’n hoffi gweld ddiwedd y flwyddyn yma neu yn sicr flwyddyn nesa’, y Llywodraeth yn dod â pholisïau mwy i mewn i helpu i dyfu’r economi.”

Y gwleidydd yn defnyddio ei ddwylo i egluro pwynt

Cyllideb “annelwig i’r Deyrnas Unedig, ac amherthnasol i Gymru”

Dr John Ball

Yr economegydd o Brifysgol Abertawe sy’n ymateb i gyhoeddiad y Canghellor Jeremy Hunt heddiw (dydd Mercher, Mawrth 15)

£180m i Gymru o ganlyniad i gyhoeddiadau’r Gyllideb: Ceidwadwyr Cymreig yn addo “twf a llewyrch”

Yn ôl Liz Saville Roberts, arweinydd Plaid Cymru yn San Steffan, mae Jeremy Hunt “wedi colli gafael ar aelwydydd sy’n ei chael hi’n anodd”