Mae Llywodraeth y DU wedi gwario mwy na £163,000 ar faneri’r Undeb mewn dwy flynedd fel rhan o’i hymgyrch i hybu balchder yn y symbol.
Dangosodd ffigurau a adroddwyd gan y Guardian fod gwariant wedi cynyddu ymron ym mhob adran yn Whitehall ers i Boris Johnson ddod yn Brif Weinidog.
Mae’r gwariant o fwy na £163,000 yn 2020 a 2021 yn gyfystyr ag 85% o’r pryniannau baner dros y pedair blynedd diwethaf.
Mae’r Weinyddiaeth Amddiffyn wedi gwario £118,000 ers dechrau 2018 tra bod yr Adran Ddigidol, Diwylliant, y Cyfryngau a Chwaraeon (DCMS) wedi gwario £54,420.89 y llynedd yn unig ar faneri newydd.
Mae Swyddfa’r Cabinet wedi gwario mwy na £3,000 ers dechrau 2018, gydag ychydig o dan £2,000 o’r arian hwnnw’n prynu wyth baner yn y flwyddyn ariannol ddiweddaraf.
Canfu’r ffigurau, a ddatgelwyd gan geisiadau’r Ddeddf Rhyddid Gwybodaeth, fod y Trysorlys wedi gwario bron i £1,000 ar faneri’r Undeb ers 2018, gan gynnwys tri eleni ar gost o £607.06.
Mae’r Adran Drafnidiaeth wedi gwario £1,100 ers 2018, gan gynnwys £700 y llynedd, gwariodd y Weinyddiaeth Tai, Cymunedau a Llywodraeth Leol £90.05 ar y baneri eleni, heb unrhyw gofnod o bryniannau yn ystod y blynyddoedd eraill diwethaf.
Gwariodd yr Adran Busnes, Ynni a Strategaeth Ddiwydiannol £392 eleni a’r llynedd – sero yn y blynyddoedd ynghynt – tra gwariodd yr Adran Gwaith a Phensiynau £1,045 yn y tair blynedd diwethaf.
UK government spends more than £163,000 on union flags in two years https://t.co/eoJPcCFxc3
— The Guardian (@guardian) August 6, 2021
Gwariodd yr Adran Masnach Ryngwladol £653.05 eleni a’r llynedd.
Gwariodd yr Adran Addysg £134 yn 2019, mae Swyddfa Cymru wedi gwario £824 ers 2018. Roedd hyn yn cynnwys £597.50 yn 2020-21 a’r un swm eto ar faneri Cymru.
Dywedodd Robert Colls, athro hanes diwylliannol ym Mhrifysgol De Montfort, wrth y Guardian: “Rwy’n credu bod yr hyn rydym yn ei weld ar hyn o bryd gan y Llywodraeth yn rhyw fath o wthio yn erbyn datganoli a bygythiadau i’r Undeb.”
Ym mis Mawrth, cyhoeddodd yr Adran dros Ddiwylliant, y Cyfryngau a Chwaraeon ganllawiau newydd yn galw am hedfan y baner yr undeb bob dydd uwchben adeiladau’r Llywodraeth.
Ar y pryd, dywedodd yr Ysgrifennydd Diwylliant Oliver Dowden fod y faner yn “ein hatgoffa o’n hanes a’r cysylltiadau sy’n ein rhwymo”, ac “mae pobl yn iawn i ddisgwyl iddo gael ei hedfan uwchben adeiladau Llywodraeth y DU”.
Mae eithriadau’n berthnasol pan fydd baneri eraill – fel baneri cenedlaethol Cymru, Lloegr, yr Alban a Gogledd Iwerddon, baneri sirol neu baneri eraill i nodi “balchder dinesig” – yn cael eu hedfan.
