Mae Nicola Sturgeon, prif weinidog yr Alban, yn rhybuddio rhag cynnal refferendwm ymgynghorol ond yn ôl ei chydweithiwr, “nawr yw’r amser i ddechrau’r paratoadau”.
Ond mae Joanna Cherry, llefarydd materion cartref yr SNP yn San Steffan, yn dweud y dylid pasio deddfwriaeth er mwyn cynnal pleidlais o’r fath er mwyn mesur y gefnogaeth i annibyniaeth.
Mae’n dweud y byddai’n disgwyl wedyn i Boris Johnson, prif weinidog Prydain, gyflwyno her gyfreithiol a’r Goruchaf Lys yn gorfod gwneud dyfarniad.
“Mae nifer o arbenigwyr cyfreithiol yn credu y bydden ni’n ennill y ddadl,” meddai.
Mesur y gefnogaeth
Mae’r polau diweddaraf yn awgrymu bod y mwyafrif o Albanwyr o blaid cyflwyno deddfwriaeth er mwyn cynnal ail refferendwm os yw San Steffan yn parhau i wrthsefyll yr ymgyrch, ar ôl i’r refferendwm cyntaf yn 2014 fethu o drwch blewyn.
Yn ôl Panelbase, byddai 56% o blaid cyflwyno deddfwriaeth o dan y fath amgylchiadau.
Mae Joanna Cherry yn dweud y byddai cyflwyno deddfwriaeth “yn ein symud i ffwrdd o’r impasse bresennol ac yn stopio’r sôn di-baid ac annefnyddiol am orchmynion Adran 30 a cheisio ‘caniatâd’ gan San Steffan i weithredu”.
Dywedodd Nicola Sturgeon fis diwethaf nad oedd hi’n cefnogi cynnal pleidlais debyg i’r un yng Nghatalwnia er mwyn ceisio barn y cyhoedd ond yn ôl Joanna Cherry, gallai Llywodraeth yr Alban wneud tro pedol pe bai’r llysoedd yn cydsynio.
