Fe fu bron i sylwadau gan gyn-Aelod Seneddol yng Ngogledd Iwerddon chwalu achos llys dau chwaraewr rygbi a gafwyd yn ddieuog o dreisio yn ddiweddarach.
Cafodd y sylwadau eu gwneud gan Naomi Long toc cyn i’r rheithgor ddechrau ystyried eu dyfarniad yn achos Stuart Olding a Paddy Jackson. Roedd y ddau wedi’u cyhuddo o dreisio dynes, a Paddy Jackson hefyd wedi’i gyhuddo o ymosod yn rhywiol.
Roedd sylwadau Naomi Long, cyn-Aelod Seneddol yr Alliance yng Ngogledd Iwerddon, yn ymwneud â sylwadau cyfreithiwr Stuart Olding wrth iddo grynhoi ei ddadleuon.
Roedd wedi cyfeirio at “ferched dosbarth canol” yn ei sylwadau, oedd wedi arwain at gwestiynau am bwysigrwydd i ba ddosbarth cymdeithasol roedd y ferch a wnaeth y cyhuddiadau yn perthyn.
Wrth ymateb i’r sylwadau, dywedodd Naomi Long: “Merched dosbarth canol? Beth? Oherwydd fyddai ‘merched dosbarth gweithiol’ ddim yn poeni/fod dim ots amdanyn nhw/yn meddwl bod treisio yn normal? Beth yw goblygiadau’r sylw hwnnw i fod? Gwarthus ar bob lefel.”
Cafodd y sylw ei ail-drydar 36 o weithiau a’i hoffi 277 o weithiau.
Dadleuon cyfreithwyr
Fe lwyddodd y cyfreithiwr ar ran y diffynnydd i ddadlau bod perygl i’r sylwadau ddylanwadu’n annheg ar y rheithgor gan eu bod nhw’n dod gan rywun â statws anghyffredin o uchel yn y wlad.
Dywedodd fod ganddi “ddim cyswllt amlwg” â’r achos a’i bod yn “amhriodol” iddi wneud sylwadau cyhoeddus cyn i’r achos ddod i ben.
Fe alwodd wedyn ar i’r achos ddod i ben, ond fe aeth yn ei flaen cyn i’r ddau chwaraewr gael eu canfod yn ddieuog. Ond fe gafodd y ffrae ei galw gan yr erlynydd yn “storm mewn cwpan de”.
Cafwyd dau o ddynion eraill yn ddieuog o’r cyhuddiadau o ddinoethi a gwyrdroi cwrs cyfiawnder yn ystod yr achos.
Mae galwadau bellach ar i lysoedd atal unrhyw fanylion am achosion llys rhag cael eu cyhoeddi cyn y dyfarniad, ac ar i’r rhai sy’n cael eu cyhuddo gael aros yn ddienw tan ar ôl yr achos.
