Mae gwleidyddion yn San Steffan wedi dewis cynnal ymchwiliad i ymddygiad Boris Johnson, yn dilyn honiadau ynghylch partïon yn Downing Street yn ystod cyfnodau clo Covid-19.
Cafodd cynnig ei gyflwyno yn galw ar bwyllgor seneddol i benderfynu a oedd Boris Johnson, wrth wadu bod unrhyw reolau wedi cael eu torri, yn euog o ddirmyg seneddol ar ôl iddo fe gael dirwy gan Heddlu Llundain am barti anghyfreithlon.
Cafodd y cynnig ei basio heb wrthwynebiad, ar ôl i’r Llywodraeth Geidwadol benderfynu’n gynharach i wneud tro pedol ar ymdrechion i ohirio penderfyniad ynghylch cynnal ymchwiliad.
Beth nesaf?
Yn dilyn penderfyniad aelodau seneddol, bydd pwyllgor yn cynnal ymchwiliad ac yn cyhoeddi adroddiad, gan nodi a ydyn nhw’n credu bod Boris Johnson yn euog o ddirmyg seneddol – hynny yw, a wnaeth e gamarwain y senedd.
Os ydyn nhw’n penderfynu ei fod e wedi camarwain gwleidyddion, yna mae sawl cam posib y gallen nhw eu cymryd.
Ymhlith y camau hynny mae cerydd, gwaharddiad am gyfnod penodol hyd at ddiwedd y senedd hon, neu ei wahardd yn llwyr o Dŷ’r Cyffredin.
Mae posibilrwydd hefyd y gallen nhw argymell ymddiheuriad yn San Steffan.
Ar ôl unrhyw argymhellion gan y pwyllgor, bydd yn rhaid i aelodau seneddol bleidleisio i benderfynu a ydyn nhw’n derbyn casgliadau’r ymchwiliad.
Ymateb yng Nghymru
Ymhlith y rhai sydd wedi ymateb yng Nghymru mae Liz Saville Roberts, arweinydd Plaid Cymru yn San Steffan, a Chris Bryant, Aelod Seneddol Llafur y Rhondda.
Bydd pawb a wnaeth aberth personol yn ystod Covid yn cofio eu colled, poen neu alar am weddill eu hoes. Mae wedi ei ysgrythu ar ein calonnau.
Wnawn ni byth anghofio ymddygiad Boris Johnson. pic.twitter.com/Vsic3UwUvD
— Plaid Cymru (@Plaid_Cymru) April 21, 2022
"I care far more about about Ukraine and the cost-of-living crisis, than this motion. But they're not alternatives", @RhonddaBryant tells Commons. "At a moment of national and international crisis, you need a leader of unimpeachable moral authority. I don't think we have that." pic.twitter.com/mRNVbHXgig
— Alex Andreou (@sturdyAlex) April 21, 2022