Carwyn Jones Llun: Senedd.tv
Mae Prif Weinidog Cymru, Carwyn Jones wedi dweud bod Mesur Cymru “ymhell o fod yn berffaith” ac mae “nifer o fanylion pwysig eto i’w datrys”.
Serch hynny, meddai, mewn araith yn y Senedd, “mae’n well na’r drafft blaenorol.”
Dywedodd Carwyn Jones bod y Mesur yn “sylfaenol bwysig” i Gymru a chyfeiriodd at “hanes troellog” y darn o ddeddfwriaeth a gafodd ei gyhoeddi’n gyntaf fis Hydref y llynedd.
Fis yn ddiweddarach, dywedodd Llywodraeth Cymru mewn adroddiad nad oedd y ddeddfwriaeth yn addas ar gyfer ei phwrpas, gan ddweud bod ei ddibenion yn groes i fandad a gafodd ei gyflwyno yn dilyn refferendwm ar bwerau pellach i’r Cynulliad yn 2011.
Cafodd y farn honno ei hategu gan y pwyllgor sy’n gofalu am faterion cyfansoddiadol a deddfwriaethol, ac fe ddaeth argymhelliad ym mis Mawrth gan y Pwyllgor Materion Cymreig y dylid oedi cyn cyflwyno’r Mesur er mwyn ei ddatblygu ymhellach.
‘Croeso gofalus’
Yn ei araith ddydd Mercher, dywedodd Carwyn Jones: “Mae’r Mesur newydd ymhell o fod yn berffaith ac mae nifer o fanylion pwysig eto i’w datrys, ond mae’n well na’r drafft blaenorol.
“Mae wedi elwa o drafodaeth gyda swyddogion Llywodraeth Cymru: ac mae’r trafodaethau hynny’n parhau.
“Byddai’n well gen i fod wedi’i gyflwyno’n ddiweddarach er mwyn galluogi mwy o gynnydd i ddigwydd, ond mae’r Ysgrifennydd Gwladol wedi fy sicrhau y bydd y trafodaethau gyda Llywodraeth Cymru ynghylch y manylion yn parhau a bod sgôp pellach am ail-ystyried darpariaethau’r Mesur wrth iddo fynd rhagddo.”
Ychwanegodd ei fod yn rhoi “croeso gofalus” i’r ddeddfwriaeth.
Cynnydd a mannau gwan
Mae’r ddeddfwriaeth yn cynnwys pwerau newydd ym meysydd etholiadau, ynni, trafnidiaeth a thrwyddedau morwrol.
Ychwanegodd fod y Mesur yn rhoi rhagor o bwerau i ddiwygio cyfraith breifat a throseddol, a bod angen gwneud rhagor o waith yn y maes hwn, ond eu bod nhw’n arwydd o “gynnydd positif”.
Dywedodd fod seiliau yn y ddeddfwriaeth newydd er mwyn datblygu system gyfreithiol ar wahân yng Nghymru a Lloegr “yn y tymor hir”.
Dywedodd hefyd ei fod yn croesawu’r ffaith fod y ddeddfwriaeth yn galw am lai o ganiatâd o du San Steffan i basio deddfau yng Nghymru.
Ychwanegodd fod rhagor o waith i’w wneud ym meysydd isadeiledd cymunedol a thrwyddedau alcohol.
Un o’r prif broblemau, meddai Carwyn Jones, yw y gall y Trysorlys benderfynu ar hyn o bryd y byddan nhw’n datganoli’r dreth incwm heb ganiatâd y Cynulliad neu’r Llywodraeth.
Dywedodd fod darpariaethau’r Mesur ar gyfer dŵr yn “annerbyniol” gan nad ydyn nhw’n ufuddhau i Gytundeb Gŵyl Ddewi.
Mynegodd bryder hefyd am gyflogau athrawon.
‘Anghytundeb yn parhau’
Wrth gloi ei araith, dywedodd Carwyn Jones y byddai llywodraethau Cymru a Phrydain yn parhau i anghytuno ar nifer o feysydd, megis plismona, ond y byddai Llywodraeth Cymru’n “parhau i bwyso ac annog dadleuon seneddol”.
“Mae cryn waith i’w wneud o fewn cyfnod tynn a gobeithio y gallwn ni weithio’n drawsbleidiol er mwyn sicrhau’r canlyniad gorau i Gymru.”
