Mae arweinydd y Democratiaid Rhyddfrydol yng Nghymru’n cyhuddo Llywodraeth Lafur Cymru o esgeuluso deintyddiaeth y Gwasanaeth Iechyd Gwladol.
Mae ffigurau sydd wedi’u datgelu gan y Democratiaid Rhyddfrydol yn dangos bod 22 o gytundebau deintyddiaeth y Gwasanaeth Iechyd Gwladol Gwerthfawrogi mwy na £7.4m wedi cael eu dychwelyd i fyrddau iechyd lleol yn ystod y flwyddyn hyd at Ebrill.
Gostyngodd saith practis pellach eu hymrwymiad i’r Gwasanaeth Iechyd Gwladol gan £1.6m.
Daw sylwadau Jane Dodds, arweinydd y Democratiaid Rhyddfrydol, wedi i ddwy feddygfa ddeintyddol yn Sir Benfro gyhoeddi y byddan nhw’n dod â’u darpariaeth dan y Gwasanaeth Iechyd i ben yn ddiweddarach eleni.
Galw ar weinidogion Llafur i weithredu nawr
“Mae miloedd o bobol ar draws y wlad yn cael eu hamddifadu rhag driniaeth ddeintyddol y Gwasanaeth Iechyd Gwladol oherwydd bod Gweinidogion Llafur ym Mae Caerdydd wedi methu â chymryd unrhyw gyfrifoldeb gwirioneddol am yr argyfwng ym maes deintyddiaeth y Gwasanaeth Iechyd Gwladol,” meddai Jane Dodds.
“Bydd penderfyniad dwy feddygfa arall yn Hywel Dda i ddod â’u hymrwymiad dan y Gwasanaeth Iechyd Gwladol i ben yn golygu y bydd pobol yn Hendy-gwyn ar Daf a Hwlffordd yn ei chael hi’n anoddach fyth cael eu trin gan ddeintydd ar y Gwasanaeth Iechyd.
“Byddan nhw’n ymuno â’r miloedd o bobol sydd wedi wynebu misoedd o aros am driniaeth, teithio milltiroedd i gael mynediad at ddeintydd dan y Gwasanaeth Iechyd, neu dalu am ofal preifat.
“Mae Llywodraeth Cymru yn esgeuluso deintyddiaeth y Gwasanaeth Iechyd Gwladol, ac rydym mewn perygl y bydd mwy a mwy o ddeintyddion ledled y wlad yn pleidleisio gyda’u traed ac yn gadael y Gwasanaeth Iechyd Gwladol os nad yw Gweinidogion Llafur yn gweithredu nawr.”
Cynyddu’r cyllid o fwy na £27m ers 2018-19
“Mae tua 95% o wasanaethau deintyddol cyffredinol wedi cael eu cadw ers mis Ebrill 2022,” meddai llefarydd ar ran Llywodraeth Cymru.
“Ar gyfer y 5% sydd wedi’u rhoi yn ôl, mae’r cyllid yn parhau gyda’r bwrdd iechyd iddo gomisiynu gwasanaethau newydd.
“Pan fydd contractau’n cael eu terfynu neu eu lleihau mewn gwerth, mae’r rhan fwyaf yn cael eu caffael yn llwyddiannus.
“Rydym wedi cynyddu’r cyllid ar gyfer deintyddiaeth o fwy na £27m o’i gymharu â 2018-19, gan gynnwys £2m ychwanegol y flwyddyn ers y llynedd i fyrddau iechyd fynd i’r afael â materion mynediad lleol.
“Mae bron i 235,000 o gleifion nad ydynt wedi gallu cael apwyntiad deintyddol yn hanesyddol wedi cael mynediad ers mis Ebrill 2022.
“Rydym hefyd wedi dechrau trafodaethau ffurfiol ar gyfer contract deintyddol newydd sy’n anelu at ddatblygu contract sy’n decach i gleifion a’r proffesiwn deintyddol”.
