Daeth cadarnhad ar ail ddiwrnod digwyddiad Blas Cymru yng Nghasnewydd fod prosiect sydd wedi’i ariannu ar y cyd gan Lywodraeth Cymru a’r Undeb Ewropeaidd wedi bod yn hwb i’r diwydiant bwyd a diod yng Nghymru.
Yn ôl y llywodraeth, mae Prosiect HELIX a gafodd ei sefydlu yn 2016 wedi arwain at greu cannoedd o gynnyrch newydd ac wedi creu swyddi newydd.
Mae’r prosiect yn fenter ar y cyd rhwng tair canolfan fwyd ym Môn, Ceredigion a Chaerdydd, ac mae’n cefnogi cwmnïau Cymreig i ddatblygu cynnyrch arloesol ar draws sawl maes.
Mae ffigurau’n dangos bod y prosiect yn werth £185.6m i fusnesau bwyd a diod Cymru hyd yn hyn, ac wedi creu 447 o swyddi, a’r disgwyl yw y bydd yn creu 2,306 yn rhagor o swyddi yn y dyfodol.
Mae’r prosiect wedi cefnogi 380 o fusnesau a 943 o unigolion yng Nghymru, ac mae 228 o’r busnesau’n rhai newydd.
Mae 1,240 cynnyrch newydd wedi cael eu creu, ac mae’r prosiect wedi helpu cynhyrchwyr i gael mynediad at 778 o farchnadoedd newydd.
Daw hyn yn ystod blwyddyn hynod o anodd i’r diwydiant, ond mae cwmnïau wedi llwyddo i fod yn gynaladwy drwy leihau gwastraff, gwella effeithlonrwydd a datblygu cynnyrch newydd, yn ôl y llywodraeth.
Cydweithio
Aeth Lesley Griffiths, Ysgrifennydd Materion Gwledig Cymru, i Ganolfan Technoleg Bwyd Môn dros yr haf i glywed mwy am brosiect HELIX.
“Mae llwyddiant Prosiect HELIX yn dangos pwysigrwydd cydweithrediad rhwng academyddion, arbenigwyr y diwydiant, y llywodraeth a chynhyrchwyr i hybu arloesedd, creu swyddi, meithrin sgiliau a lansio busnesau newydd,” meddai.
“Wrth i ni adfer o’r pandemig a wynebu’r heriau parhaus o ran newid yn yr hinsawdd, bydd y gallu i fod yn arloesol a bachu ar gyfleoedd newydd yn bwysicach nag erioed o’r blaen i’n busnesau bwyd a diod yng Nghymru.
“Rwy’n annog cynhyrchwyr a gweithgynhyrchwyr ledled Cymru i ystyried pa gymorth sydd ar gael drwy Brosiect HELIX a sut gall eu busnesau fanteisio ar ei arbenigedd o’r radd flaenaf a’i gyfleusterau technegol uwch”.
Cwmni cyrri a bwydydd y byd
Un enghraifft o fusnes yn llwyddo drwy Brosiect HELIX yw Authentic Curries and Wold Foods yn Aberdâr.
Mae’r busnes yn cynhyrchu amrywiaeth o brydau parod gan ddefnyddio dulliau coginio bwyd cartref ar gyfer manwerthwyr, bwytai, tafarndai, awdurdodau lleol a chadwyni caffis archfarchnadoedd mawr.
Drwy’r Ganolfan Diwydiant Bwyd ZERO2FIVE yng Nghaerdydd, maen nhw wedi cael cymorth technegol mewn meysydd megis archwiliadau mewnol i fodloni safonau Diogelwch Bwyd BRCGS a diogelwch bwyd sylfaenol.
Ar ôl i’r cwmni gael tystysgrif Diogelwch Bwyd BRCGS, mae wedi llwyddo i gadarnhau dau gwsmer ychwanegol, lansio 15 cynnyrch newydd a chadw gwerthiannau o dros £500,000.
“Rydym wedi manteisio’n barhaus ar y gefnogaeth a gawsom gan ZERO2FIVE,” meddai Paul Trotman, rheolwr gyfarwyddwr Authentic Curries.
“Mae cael arbenigedd allanol yn dod i mewn ac yn ein harchwilio wrth i ni baratoi ar gyfer BRCGS wedi bod yn amhrisiadwy.
“Mae’r holl gydweithredu rydym wedi’i wneud â Phrifysgol Met Caerdydd wedi bod yn wych ac mae’n ein helpu i gynnal pethau’n ddiffwdan.”
Brexit a Covid-19
“Mae Brexit a phandemig COVID-19 wedi codi cwestiynau pwysig ynglŷn â diogelwch bwyd a’r sgiliau sydd ar gael,” meddai’r Athro David Lloyd o Arloesi Bwyd Cymru.
“Hefyd, mae’r cynnydd mewn ymwybyddiaeth o’r argyfwng hinsawdd y mae ein planed yn ei wynebu a’r straen y mae clefydau sy’n gysylltiedig â deiet yn ei chael ar ein cymunedau wedi peri i ni gymryd fwy o sylw o’r bwyd rydym yn ei fwyta ac o le mae’n dod.
“Er bod y cwestiynau hyn yn cyflwyno heriau sylfaenol i faes gweithgynhyrchu bwyd a diod yng Nghymru, gallant hefyd gynnig cyfleoedd i Gymru fod ar flaen y gad o ran newid cadarnhaol.
“Gallwn arwain y ffordd ym maes cynaliadwyedd, datblygu sgiliau, a chanolbwyntio ar gynnyrch lleol a’r gwaith o hyrwyddo deietau iachach.
“Dyma ble mae Arloesi Bwyd Cymru yn chwarae rôl allweddol.
“Gyda’n hamrywiaeth o arbenigedd technegol, gweithredol a masnachol ar draws Cymru gyfan, gallwn gefnogi gweithgynhyrchwyr bwyd a diod Cymru i arloesi ac i wrthsefyll yr heriau sydd o’n blaenau.”
