Mae busnes gemwaith a llestri T. J Davies a’i Fab yn Aberystwyth yn paratoi i gau ei drysau, ar ôl bod yn gwasanaethu’r dref ers 75 mlynedd, ac mae’r teulu’n dweud eu bod nhw’n ddyledus i’w staff.
Mae merch perchennog y siop yn dweud “bydd yr wythnosau nesaf yma yn anodd i ni”, ond ei fod hefyd yn “gyfnod cyffrous”.
Rhan o’r rheswm pam fod y siop yn cau yw oherwydd marwolaeth sydyn John Davies, y perchennog, oedd hefyd yn berfformiwr jazz brwd ac yn dad i’r telynor Rhodri Davies a’r feiolinydd Angharad Davies.
Mae hon yn siop deuluol annibynnol sydd wedi gwasanaethu cwsmeriaid drwy gyfrwng y Gymraeg, gyda John Davies yn ffigwr pwysig yn y gymuned leol.
Cafodd y siop ei sefydlu gan Titus John Davies, tad John Davies, yn 1948.
Yn wreiddiol o Bencader, cafodd Titus John Davies ei hyfforddi i fod yn optegydd a gemydd gan Cecil Jones yn Llandysul ac yna yn Aberystwyth.
![Annie Felix Davies a Titus John Davies](https://golwg.360.cymru/ased/sites/2/2023/01/Annie-Felix-Davies-Titus-John-640x335.jpg)
Cyfnod anodd ond cyffrous
Mae yna deimladau cymysg wrth weld cwsmeriaid yn prynu nwyddau yn y sêl ddechreuodd yno ar Ragfyr 8.
Yn ychwanegol, cafodd prisiau’r gemwaith i gyd eu torri yn eu hanner ar Ionawr 7.
“Bydd yr wythnosau nesaf yma yn anodd i ni gyd wrth gwrs, ond ar y llaw arall mae’n gyfnod cyffrous gan fod cymaint o’r pethau prydferth sydd yma wedi cael eu dewis gan Mam a Dad ar hyd y blynyddoedd, a dyma sydd wedi’i gwneud yn siop annibynnol mor unigryw,” meddai Angharad Davies, merch John Davies, wrth golwg360.
“Er ei bod yn drist gweld y silffoedd yn gwagio mae’n galonogol meddwl bod popeth yn cael ei brynu gan gwsmeriaid ffyddlon a phobol sydd â chysylltiad cryf â’r siop.
“Oherwydd yr ymateb positif o’n cwsmeriaid ffyddlon, mae’r sêl yn symud yn gyflymach na’r disgwyl felly byddwn yn annog pawb i ddod lan i Aberystwyth yn fuan iawn os oes ganddynt ddiddordeb!”
Cwsmeriaid amrywiol
Mae’r siop wedi denu amrywiaeth o gwsmeriaid o bedwar ban byd, ac un lle y bydden nhw’n dod o hyd i gwsmeriaid oedd yr Eisteddfod Genedlaethol.
“Dros y blynyddoedd mae’r siop wedi denu cwsmeriaid o bob rhan o Gymru,” meddai Angharad Davies wedyn.
“Roedd y busnes yn denu pob math o bobol, gan gynnwys enwogion a phobol o bob cwr o’r byd.
“Bu mynychu’r Eisteddfod Genedlaethol gyda stondin yn y Neuadd Arddangos am dros 15 o flynyddoedd yn rhan bwysig iawn i Dad, ac yn gyfle i gwrdd â chwsmeriaid newydd a chysylltu gyda busnesau annibynnol eraill Cymru.”
Calon y gymuned
Yn ymroddedig i’w waith, roedd John Davies a’i fusnes yng nghalon y gymuned.
Roedd yn ddawnus mewn sawl maes, yn enwedig yn y byd cerddorol, ac roedd gwneud gwaith elusennol yn bwysig iddo hefyd.
“Roedd cymuned Aberystwyth yn meddwl popeth i John,” meddai ei wraig Ann.
“Roedd dwy ochr i’w bersonoliaeth.
“Roedd yn emydd ymroddedig a fwynhaodd gwmni ei gwsmeriaid ac yn mynd y filltir ychwanegol i’w helpu.
“Byddai hefyd wrth ei fodd yn tyfu rhosod yn yr ardd er mwyn gosod blodau ffres yn y siop bob dydd.
“Roedd hefyd yn drwmpedwr dawnus ac yn gerddor a chwaraeodd gyda’r band tref leol, Aber Jazz, Philomusica, Gilbert a Sullivan, a bu’n arwain y band Arian Iau am flynyddoedd.
“Canodd hefyd mewn pedwarawd gyda Mary Morris, ac Iona a Tom Jones.
“Cysegrodd ei fywyd i waith elusennol ac roedd yn un o sylfaenwyr Clwb y Llewod ac yn siaradwr cyhoeddus medrus.”
Staff o’r gymuned leol
![Rachel Evans, Jane Morgan, Ann Colledge, Heledd Jones, Wendy Evans a John Davies yn ystod dathliadau'r siop yn 70 mlwydd oed yn 2018](https://golwg.360.cymru/ased/sites/2/2023/01/Rachel-Evans-Jane-Morgan-Ann-640x853.jpg)
Nid yn unig roedd yn fusnes teuluol, ond roedd yn cyflogi staff o’r gymuned leol hefyd.
Mae nifer o’r staff wedi mynd yn eu blaenau i greu gyrfaoedd disglair iddyn nhw eu hunain.
“Roedd Dad yn y siop gemwaith a Mam yn y siop lestri, a dros 100 o bobl wedi gweithio yn T.J. Davies ar hyd y blynyddoedd – rhai llawn amser, eraill fel swydd dydd Sadwrn,” medd Rhodri Davies, mab John.
“Mae rhai o’r staff wedi mynd ymlaen i wneud pob math o bethau – cyfreithwyr, nyrsys, doctoriaid, athrawon, cyfrifwyr, ysgrifennu sgriptiau Pobol y Cwm, cynhyrchydd ffilm a theledu, heddlu a gweithio i’r Cenhedloedd Unedig.”
Mae’r teulu’n dweud eu bod yn ddyledus iawn i’w staff tymor hir ffyddlon am eu holl gefnogaeth a’u teyrngarwch, yn enwedig yn ystod y flwyddyn a hanner diwethaf ers iddyn nhw golli John Davies.
![John Davies o flaen casgliad Moorcroft yn y siop emwaith 11+13 Rhodfa'r Gogledd](https://golwg.360.cymru/ased/sites/2/2023/01/John-Davies-flaen-casgliad-640x480.jpg)