Mark Drakeford yn wfftio sôn am “Ddiwrnod Rhyddid” i Gymru

Wrth i Gymru lacio rhan fwyaf o gyfyngiadau Covid-19 yfory (Dydd Sawrn, Awst7), mae’r Prif Weinidog Mark Drakeford yn wfftio sôn am “Ddiwrnod Rhyddid”.

Fe ddywedodd wrth raglen Today ar BBC Radio 4 “Dydyn ni ddim yn defnyddio iaith fel yna yma yng Nghymru, gan nad yw’r cyfan drosodd.”

“Mae cannoedd o bobl bob dydd yn parhau i fynd yn sâl oherwydd y coronafeirws ac rydyn ni’n dal i fod yn y drydedd don.

“Felly er bod heddiw’n ddiwrnod da yma yng Nghymru ac yn ddiwrnod o optimistiaeth, mae hefyd yn ddiwrnod lle gofynnwn i Gymry barhau i wneud eu cyfraniad er mwyn cadw ein gilydd, a Chymru, yn ddiogel rhag y feirws ofnadwy hwn.”

Fe laciwyd rheolau Covid-19 yn Lloegr fis diwethaf gyda Boris Johnson yn galw’r diwrnod yn “Ddiwrnod Rhyddid”.

Gorchudd wyneb

15 mis ers y cyfnod clo cyntaf fe fydd Cymru yn symud at lefel rhybudd sero sy’n golygu y bydd pob busnes yn gallu ailagor a’r cyfyngiadau ar gwrdd â phobl eraill hefyd yn cael eu codi.

Er na fydd yn rhaid i bobl ymbellhau’n gymdeithasol fe fydd yn ofynnol i wisgo gorchudd wyneb mewn siopau ac ar drafnidiaeth gyhoeddus.

Dywedodd Mr Drakeford wrth BBC Radio Wales y dylai pobl wisgo mygydau mewn siopau a gweithleoedd.

“Rydyn ni’n gwybod eu bod nhw’n fannau lle mae’r risgiau o ddod i gysylltiad â rhywun arall gyda coronafeirws,” meddai.

“Mae’n rhagofal syml. Nid yw’n costio llawer i ni wisgo mwgwd mewn siop.

“Mewn rhannau eraill o’r byd lle codwyd gwisgo masg, mae’n rhaid ei ailgyflwyno eto, fel yr oedd yr wythnos diwethaf yn Unol Daleithiau America.”

Hunan-ynysu

Bydd y gofyniad o weini wrth y bwrdd mewn tafarndai a bwytai yn dod i ben yn ogystal â chyfyngiadau ar niferoedd mewn partïon priodas yn cael eu codi.

Er i reolau ar ynysu newid, fe fydd dal yn rhaid hunan-ynysu am 10 diwrnod os ydy rhywun yn dal Covid.

Bydd datganiad llawn cael ei wneud gan y Prif Weinidog amser cinio heddiw (Ddydd Gwener, Awst 6).

Y newidiadau

Bydd pob busnes yn cael ailagor gan gynnwys clybiau nos.
Bydd rhaid i gwmnïau gynnal asesiadau risg.
Dim cyfyngiadau cyfreithiol ar nifer y bobl sy’n gallu cwrdd ag eraill.
Ni fydd angen gwisgo mygydau mewn tafarndai na bwytai, nac ysgolion.
Bydd angen gwisgo gorchudd wyneb mewn siopau, ar drafnidiaeth gyhoeddus, wrth dderbyn gofal iechyd.
Os ydyw person wedi brechu’n llawn ni fydd angen iddynt hunan-ynysu os ydyn nhw’n dod i gyswllt agos â rhywun sydd wedi profi’n bositif.

Ychwanegodd Mr Drakeford wrth BBC Radio Wales os bydd pobl yn gweithredu fel pe na bai coronafeirws yn bodoli mwyach fe all y “feirws ddod nôl atom,” meddai.

“Dyna pam rydyn ni’n dweud wrth bobl yng Nghymru heddiw, y pethau bach hynny rydyn ni i gyd wedi dysgu eu gwneud yn ein bywydau – i barchu pobl eraill, cyfarfod yn yr awyr agored lle gallwn, golchi ein dwylo’n aml, gwisgo mygydau mewn mannau dan do sy’n orlawn – mae’r holl bethau hyn yn gwneud yn ein hamddiffyn yn sylweddol yn erbyn y coronofeirws”

Diogelu

Dywedodd y Prif Weinidog, Mark Drakeford nad yw’n “disgwyl” i gyfyngiadau cyfnod clo ddychwelyd yng Nghymru ond mynnodd y byddai Llywodraeth Cymru yn gweithredu eto os oes angen.

“Er bod y rhaglen frechu yn parhau i roi’r amddiffyniad hwnnw i ni, dydw i ddim yn disgwyl y bydd yn rhaid i ni ddychwelyd at y mathau o gyfyngiadau a welsom ddechrau’r flwyddyn,” meddai.

“Ond ni all neb ddiystyru’r pethau annisgwyl, y pethau annisgwyl ofnadwy y mae’r feirws hwn wedi’u cael i fyny ei lewys.

“Pe bai newid sydyn er gwaeth ac na allwn ei ragweld, yna wrth gwrs bydd Llywodraeth Cymru yn gweithredu eto i ddiogelu bywydau pobl Cymru.”

“Mae llwyddiant ein rhaglen frechu wir yn golygu bod y cysylltiad rhwng mynd yn sâl ar y naill law a bod mor sâl fel bod rhaid i chi fod mewn ysbyty wedi ei erydu’n fawr.”

“Nid yw wedi cael ei ddileu, ond mae wedi cael ei erydu’n sylweddol.”