Llwybrau defaid oedd testun cerdd fuddugol cystadleuaeth y Gadair yn Eisteddfod y Ffermwyr ifanc yn Abergwaun dros y penwythnos (dydd Sadwrn, Tachwedd 19).

Lisa Angharad Evans o Glwb Godre’r Eifl yn Eryri ddaeth i’r brig, gyda diolch i’w diweddar daid am ennyn ei diddordeb mewn ffermio a chefn gwlad.

Derbyniodd y gyfreithwraig dan hyfforddiant ganmoliaeth gan y beirniad Ceri Wyn Jones, a ddywedodd fod y “bardd byrlymus” yn “gwybod gwerth canolbwyntio ar un lleoliad ac un pwnc yn hytrach na cheisio cwmpasu tipyn o bopeth a thasgu i bob cyfeiriad”.

Yma mae golwg360 yn rhannu’r gerdd fuddugol:

Llwybrau

Y llwybrau

sathredig ar y llethrau serth

yn igam ogamu ar ochrau’r foel.

Fe’u creëwyd gan y cenedlaethau

o ddefaid ufudd

fu’n dilyn ei gilydd yn llawn ffydd,

o’r hendref i’w cynefin,

i chwilota’n chwannog ar lechweddau

am flewyn prin y porfeydd geirwon,

a chnoi cil cyn ymgilio

i gysgodi, a mynd i gysgu

i adloniant hudol cerddorfa’r corhedydd

a’r mwyalch mynydd.

 

Heb rybudd rhyw ben bore

ar doriad gwaedlyd y wawr,

ymhell cyn diflaniad perlau’r gwlith,

clywir clapian cwynfanus y Celpiaid cyhyrog

yn crafangu i fyny’r cwm,

i ysgubo’r ddiadell

yn

un

linell

hir

laethog

i lawr

llwybrau’r

llethrau,

o’u rhyddid, i’w didoli

mewn sgwariau caeëdig.

I’w cneifio.

I’w dipio.

I’w dosio.

I’w rhoi i’r hwrdd.

I’w hanfon i ffwrdd.

Ond yn ddi-ffael wrth hel mynydd,

bydd un ddafad ffôl

yn aros ar ôl.

 

Y ddafad wargaled honno,

sy’n gwrthod cydymffurfio

a’n osgoi cael ei ‘sgubo

lawr y llwybrau sathredig

i garchar y caeau sgwâr.

Ei dewis yw dawnsio ar y dibyn

a chrwydro o’i chynefin,

a’i mentro hi ar y mynydd,

i dorri tir newydd.

A’r byd i gyd o’i blaen.

 

Dyheaf am fod fel y ddafad!

Llanw a Thrai: Llên-meicro buddugol y Goron yn Eisteddfod y Ffermwyr Ifanc

Mared Fflur Jones o Glwb Dinas Mawddwy, Meirionnydd gipiodd y Goron yn Sir Benfro eleni