Fe fydd rhai o arweinwyr eglwysi Protestannaidd Gogledd Iwerddon yn mynd i’r Bogside yn Derry heddiw i ymuno gyda theuluoedd y bobol a laddwyd yn nghyflafan Bloody Sunday.
Y diwrnod ar ôl i Adroddiad Saville ddweud bod y fyddin ar fai am y lladd a phob un o’r 14 yn ddieuog o drais, fe fydd Esgob Londonderry a Raphoe a phenaethiaid yr eglwysi Presbyteraidd a Methodistaidd yn cymryd rhan mewn gwasanaeth coffa.
Fe fyddan nhw’n cyflwyno copi o gerflun ‘Dwylo tros y Bwlch’ i’r gymuned yn yr ardal lle digwyddodd y lladd ym mis Ionawr 1972.
“Mae hyn yn wirioneddol symbolaidd,” meddai Maer Derry, Colum Eastwood. “Mae’n dangos ble’r ydyn ni wedi cyrraedd a ble’r ’yn ni’n mynd.”
Croeso i’r adroddiad
Roedd yna groeso cyffredinol yn Derry i’r Adroddiad ac i ymddiheuriad cyhoeddus Prif Weinidog Prydain, David Cameron.
Un ar ôl y llall, fe ymddangosodd rhai o deuluoedd y lladdedigion ar risiau Neuadd y Ddinas i ddathlu dyfarniad yr Adroddiad bod eu perthnasau’n gwbl ddiniwed.
Er bod chwech o filwyr wedi ceisio amddiffyn yr uchel swyddog sydd wedi ei feio am eu hanfon i’r Bogside adeg y lladd, mae Pennaeth y Lluoedd Arfog, Syr David Richards, wedi cefnogi ymddiheuriad David Cameron.
Ystyried achosion llys
Dyw hi ddim yn glir eto a fydd unrhyw filwyr yn cael eu herlyn – roedd yna dystiolaeth fanwl am ran rhai ohonyn nhw yn y lladd ac fe gyfaddefodd un milwr yn ddienw ei fod wedi saethu pedwar o bobol yn farw.
Mae rhai o’r perthnasau yn dweud y bydden nhw’n hoffi gweld achosion llys ond, yn ôl eu cyfreithwyr, does yna ddim awydd mawr am hynny.
Fe fydd Prif Gwnstabl Gogledd Iwerddon a’r Gwasanaeth Erlyn yn ystyried y dystiolaeth i weld a oes lle i erlyn.
Llun: Ymateb John Kelly, brawd Michael Kelly a laddwyd yn 1972
