Dylid cael gwared ar ddedfrydau o garchar o ddau fis neu lai, a rhoi troseddwyr ar gyrsiau llymach o dan y gwasanaeth prawf, yn ôl cyn-arweinydd y Ceidwadwyr, Iain Duncan Smith.
Mewn araith ymhellach ymlaen heddiw (dydd Llun) bydd y cyn-arweinydd yn dadlau bod tymhorau mor fyr – sydd fel arfer yn cael eu lleihau i bedair wythnos – yn “ffars” ac yn gwneud dim i helpu’r miloedd o droseddwyr cyson.
Bydd yn galw hefyd am ddedfrydau gwasanaeth cymunedol a fydd yn cael eu monitro’n fanylach gyda phwyslais cryf ar adsefydlu a thriniaeth i rai sy’n gaeth i gyffuriau.
Byddai llysoedd yn cael y grym i garcharu troseddwyr ar unwaith os byddan nhw’n torri amodau eu rhyddhad ar brawf.
Bydd ei araith yn cyd-fynd â chyhoeddi adroddiad ganddo ar y system cyfiawnder troseddol.
‘Ffârs’
Rhybuddia Iain Duncan Smith bod “drws troi” o droseddwyr cyson yn “tagu’r carchardai”.
Dywed mai dedfrydau byr iawn yw prif achos “anhrefn y gorboblogi”.
“Y ffârs mwyaf yw dedfryd 42 diwrnod sy’n cael ei phennu ar ddydd Gwener,” meddai. Mae 42 diwrnod yn cael ei dorri’n awtomatig i 21 diwrnod, a’i dorri ymhellach wedyn o 18 diwrnod yn sgil y cynlluniau brys ar gyfer rhyddhau cynnar.
“Ond gan nad yw carcharorion yn cael eu rhyddhau dros benwythnos, mae’r troseddwr yn cael ei ollwng yn rhydd y diwrnod hwnnw gyda grant rhyddhau heb orfod treulio dim amser dan glo.”
