Mae Cylch yr Iaith yn galw ar atyniadau twristaidd i ddefnyddio mwy o Gymraeg.

Daw’r alwad ar ôl iddyn nhw gasglu tystiolaeth ar hap gan 114 o sefydliadau sy’n denu twristiaid i Gymru.

O blith y rhain, roedd gan 58 ohonyn nhw daflenni uniaith Saesneg.

Roedd rhywfaint o Gymraeg ar daflenni deg arall, ac roedd gan 32 ohonyn nhw’n unig daflenni dwyieithog.

Roedd gwefannau 68 o’r sefydliadau’n uniaith Saesneg, saith yn cynnwys rhywfaint o Gymraeg, a 38 yn ddwyieithog.

Pam?

Yn ôl Howard Huws, llefarydd ar ran Cylch yr Iaith, nid anhawster technegol sy’n gyfrifol am ddiffyg Cymraeg y sefydliadau dan sylw.

“Gall technoleg gwybodaeth ddygymod yn rhwydd â gwahanol ieithoedd,” meddai.

“Yn wir, roedd un wefan yn cynnig dewis o sawl iaith, ond nid y Gymraeg.

“Mae hyn yn fater o ddiffyg ymwybyddiaeth, neu waeth, diffyg ewyllys.

“Does dim cysondeb i’w weld yn y darlun.

“Mae rhai atyniadau yn ardaloedd Seisnigedig Cymru yn defnyddio’r Gymraeg yn eu taflenni a’u gwefannau, ac eraill yn yr ardaloedd mwy Cymraeg yn uniaith Saesneg.

“Ar y cyfan, mae taflenni a gwefannau awdurdodau lleol a’r Llywodraeth yn tueddu i fod yn ddwyieithog, sydd yn rhoi arweiniad i eraill: ond mewn gormod o achosion, mae’r sawl sy’n rheoli atyniadau a mentrau twristaidd yng Nghymru fel petaen nhw o’r farn nad yw’r Gymraeg yn berthnasol.

“Mae fel petaen nhw’n anymwybodol bod canran dda o’u hymwelwyr yn siarad Cymraeg, ac y gellid cynyddu eu niferoedd pe baen nhw yn defnyddio’r Gymraeg i apelio atyn nhw.”

‘Colli cyfle’

Yn ôl Howard Huws, mae anwybyddu’r Gymraeg yn golygu bod nifer o atyniadau’n “colli cyfle marchnata”.

“Trwy anwybyddu’r Gymraeg mae’r atyniadau hyn yn colli cyfle marchnata, ac yn rhoi’r argraff mai rhywbeth hanfodol Seisnig yw twristiaeth yng Nghymru,” meddai.

“Masnach wedi’i chynnal gan y di-Gymraeg trwy apelio at y di-Gymraeg, er budd y di-Gymraeg.

“Nid yw hynny’n gwneud synnwyr ariannol na diwylliannol.

“Gallai profiad yr ymwelydd – o ba iaith bynnag – fod cymaint cyfoethocach a gwell pe bai’n cynnwys y Gymraeg hefyd, sef y peth unigryw i Gymru.

“Nid oes rhaid gwario llawer yn ychwanegol er mwyn cywiro’r diffyg hwn.

“Y rhan fwyaf o’r gost yw argraffu taflen neu lunio gwefan: bach iawn yn ychwaneg y mae’n rhaid ei wario er mwyn sicrhau bod y cynnwys yn ddwyieithog.

“Gallai gwneud hynny rŵan, yn barod ar gyfer y tymor ymwelwyr nesaf, ad-dalu’n dda yn ariannol ac o ran gwella delwedd twristiaeth yng Nghymru fel masnach frodorol, yn hytrach nag un drefedigaethol.”

Rheoleiddio a goruchwylio

Yn ôl Howard Huws, mae gan sefydliadau fel swyddfa Comisiynydd y Gymraeg a’r Mentrau Iaith ran i’w chwarae yn y frwydr.

“Onid rhan o’u gorchwyl nhw yw hyrwyddo defnydd o’r Gymraeg ym myd masnach?” meddai.

“Onid hawdd fyddai iddyn nhw annog a chynorthwyo mentrau sydd am ddenu rhagor o siaradwyr Cymraeg?

“A’r cymdeithasau twristiaeth rhanbarthol hwythau: beth yw eu barn nhw am hyn? A oes ganddyn nhw un?

“Ynteu a ydyn nhw yn fodlon i rai o’u haelodau roi’r argraff nad oes lle i’r Gymraeg yn y fasnach ymwelwyr yma?

“Mae’n bryd i’r rhai cyfrifol am ddyfodol twristiaeth yng Nghymru gywiro’r sefyllfa anfoddhaol hon os ydyn nhw am i dwristiaeth fod yn rhan o’n ffordd ni o fyw.”