Bu Dai Lingual yn ddigon lwcus i gwrdd â Dr. Meredydd Evans ar ddechrau’r haf i sgwrsio am fywyd y werin bobol yng Nghymru, a’u cerddoriaeth…
Mi wn taw braint o’r mwyaf yw cael treulio amser hamddenol, braf gydag un o gewri ein diwylliant. Dydw i ddim am draethu gormod felly, er mwyn i chi fwynhau clywed llais melfedaidd Merêd a’i feddwl arian byw ar waith.
Diolch i feistres y grefft Cerdd Dant des i gyswllt gyda Merêd eto, wedi 15 mlynedd a mwy ers imi eistedd tu ôl i ddesg yn stiwdio darlledu Radio Ceredigion yn yr Hen Orsaf, Aberystwyth yn gwrando arno ef ac Emyr Llywelyn yn olrhain ei hanes.
Mae’n adlewyrchiad o’r newidiadau ers yr adeg hynny nad oes gan Radio Ceredigion bencadlys yng nghanol tref Aberystwyth mwyach, wrth i fusnesau ddilyn y tueddiad o ailsefydlu y tu allan i’r canolbwynt cymdeithasol.
Magwyd Merêd mewn cymdeithas a oedd yn edrych ar ôl y sawl nad oeddent yn gallu edrych ar ôl eu hunain – yr enghraifft amlycaf o hyn oedd cyngherddau’r chwareli oedd yn codi arian i’r difreintiedig a methedig. Mi oedd Y Gronfa megis gwladwriaeth les gyntefig.
I ble’r aeth y gymdeithas gydweithredol yna, dwedwch? Wrth i fusnes ar ôl busnes gau eu drysau am y tro olaf, a’r ymennydd yn ysu i ymadael am y De-ddwyrain yn ddi-baid, credaf fod y cwestiwn yna’n dod yn fwyfwy pwysig.
I ddefnyddio geiriau Emyr Llew yn ei gyflwyniad i’r rhaglen “Rhagor ‘To!”, dyn diwylliedig a chyflawn yw Meredydd Evans, ac rwyf am gloi trwy ddefnyddio dyfyniad o enau Merêd ei hun o’r un rhaglen [gyda diolch i Archif Sgrin a Sain y Llyfrgell Genedlaethol yn Aberystwyth] :
“Roedd y gymdeithas ei hun trwy ei adnoddau ei hun wedi gwneud ei sefydliadau ei hun i geisio cyfarfod ei anghenion ei hun.”
Ma na “Rhagor ‘To” i ddod hefyd…
Bydd y wefan www.gwylcerdddantystradfflur.wordpress.com yn cael ei ddiweddaru’n wythnosol gyda phytiau pellach o’r sgwrs (o awr a mwy!) gyda Dr. Meredydd Evans; dilynwch hefyd ddiweddariadau twitter yr ŵyl a thrwy edrych am “Gŵyl Cerdd Dant” ar facebook.
