‘Alban Arthan’, un o greadigaethau a giamocs derwyddol Iolo Morganwg, yw’r enw a roddodd ar ddiwrnod byrraf y flwyddyn (winter solstice) wrth ysgrifennu yn y bedwaredd ganrif ar bymtheg. Er cymaint mae rhywun yn edmygu Iolo am sbarduno’r drafodaeth ymlaen, mae’r diwrnod byrraf – oedd yn syrthio ar 22 Rhagfyr y llynedd – yn bwysig i nifer ohonom am reswm hollol wahanol. Nid arferion derwyddol. Paganaidd yw’r arwyddocâd go-iawn, er fod lle i ddadlau mae’r un yw’r ddau – ond dyma drobwynt