Leigh Halfenny
Aled Price sy’n cymryd anadl ar ôl gêm rygbi fawr y penwythnos ac yn dadansoddi’r hyn ry’n ni wedi’i ddysgu.

Ydych chi wedi dal eich anadl? Rydw i wedi, bron a bod!

Fe welsom gêm hynod o gyffrous yn Twickenham bnawn Sadwrn – gêm hynod o frawychus.

Ar ôl yr 80 munud oedd cyfle i gymryd anadl ddofn ac i edrych nôl ar beth yn union a digwyddodd. Y gair mwyaf perthnasol yn fy marn i yw, ‘dianc’.

Cyn y chwib gyntaf, roedd rhan fwyaf y boblogaeth yn ystyried y gêm fel buddugoliaeth hawdd. Rhwystr bach ar y ffordd i Goron Driphlyg a Champ Lawn. Doeddwn i ddim mor hyderus o hynny, ond do’n i ddim yn meddwl y byddai mor agos, chwaith!

Diffygion

Daeth Lloegr i whare, a whare’n galed. Ar brydiau ro’n i’n ofni bod chwaraewyr Cymru wedi credu’r hyn roedden nhw wedi darllen yn y wasg. Roeddwn nhw’n edrych yn ddi-batrwm, ac fel petai Lloegr wedi rhoi braw iddyn nhw. Roedd y chwarae’n araf, roedd amddiffyn Lloegr yn ymdopi’n hawdd ac edrychodd Cymru, am unwaith, yn brin o syniadau.

Dechreuodd popeth mor addawol. Byddai George North wedi sgorio o fewn dwy funud oni bai am dacl wych David Strettle. Cymru reolodd y chwarter agoriadol.

Serch hynny, roedd ugain munud wedi pasio a doedd gan Gymru’r un pwynt i ddangos am eu goruchafiaeth, ac fe newidiodd y patrwm ar ôl 20 munud.

Roedd chwarae Cymru’n edrych yn llafurus ar brydiau a’r prif reswm am hynny, yn fy marn i, oedd pêl araf Mike Phillips. Nid hon oedd gêm orau mewnwr Bayonne yn y crys coch ac roedd chwarae ymosodol Cymru’n dioddef o’r herwydd. Ar sawl achlysur cymerodd y bêl o’r ryc, oedi, a chael ei daclo. Oherwydd hyn, roedd momentwm nifer o ymosodiadau Cymru’n stopio’n syth.

Roedd gêm Rhys Priestland ddigon tebyg i gêm ei bartner yn yr haneri. Edrychodd fel petai’r achlysur wedi’i drechu ar brydiau. Nid oedd ei gicio i safon a methodd wrth gicio at yr ystlys o giciau cosb ar sawl achlysur, trosedd anfaddeuol yn fy marn i. Roedd ei reolaeth o’r gêm yn sigledig.

Edrychodd Cymru ar goll yn dactegol ar brydiau, methu ymateb i’r hyn roedd Lloegr yn gwneud yn amddiffynnol. Fel maswr, roedd Priestland yng nghanol y diffyg hwn. Serch hynny, fel y dywedodd Gatland, dylai Priestland dysgu llawer o’r gêm ac mae hynny’n dda i Gymru.

Perfformiadau i argyhoeddi

Wrth ddarllen hyd at hyn, mae’n edrych fel petai Cymru wedi colli!

Yn fwy cadarnhaol, cafodd llawer o chwaraewyr gêm dda a neb yn fwy na seren swyddogol y gêm, Sam Warburton.

Mae ei berfformiad wedi cadarnhau ei statws fel un o flaenasgellwyr gorau’r byd. Roedd ei waith yn ardal y dacl yn syfrdanol a’i dacl ef rwystrodd Tuialgi rhag sgorio cais yn yr hanner cyntaf. Mae’r haeddu’r clod heb os nac oni bai.

Mae gêm Leigh Halfpenny fel cefnwr yn gwella trwy’r amser. Mae pawb yn ymwybodol o’i ddawn wrth ymosod, ond mae chwarae amddiffynnol Leigh yn wych hefyd.

Mae yn y lle cywir dro ar ôl tro, yn delio efo ciciau bach trwy’r amddiffyn ac yn taclo’n gadarn. Neidiodd i mewn heb ystyried ei gorff ar eiliad olaf y gêm i helpu rhwystro Strettle rhag sgorio. Mae’n tyfu yng nghrys y cefnwr gyda phob gêm.

Gêm ryfedd yw rygbi ar brydiau. Roedd yn ymddangos fel petai Scott Williams wedi gwastraffu cyfle gorau’r gêm. Methodd â phasio’r bêl i George North a fyddai wedi arwain at gais sicr i’r asgellwr.

Pwy fyddai’n meddwl felly, taw Williams fyddai’n sgorio’r gais i ennill y gêm? Gwaith gwych i rwygo’r bêl o afael dyn sy’n 6 troedfedd 7 modfedd, cyn rhoi cic berffaith i sgorio dan y pyst. Achubiaeth? Ie, wir.

Gêm i brofi aeddfedrwydd

A ddylai Cymru fod wedi colli’r gêm? Efallai.

Y peth a’m plesiodd i fwyaf oedd y ffaith na roddodd y tîm ifanc yma’r ffidl yn y to. Ar un adeg roedd Cymru yn colli o 12 pwynt i 6, lawr i 14 dyn, a hynny yn Twickenam. Yn y gorffennol, byddai Cymru wedi colli’r gêm yma. Colli’n gyfforddus hefyd, ond mae Gatland wedi sefydlu diwylliant o hyder. Diwylliant sydd nawr yn troi’n ddiwylliant o ennill.

Yng nghwpan y byd, a chyn hynny, roedd Cymru’n colli’r gemau agos. Nawr, maent wedi dysgu sut i ennill y gemau agos. Unwaith ry’ chi’n ennill, mae’n dechrau dod yn anodd colli.

Mae pawb yn sôn am ba mor ifanc a dibrofiad yw Lloegr, a pha mor dda chwaraeon nhw. Mae fel petai pawb wedi anghofio pa mor ifanc yw tîm Cymru. Maent hyd yn oed yn iau na Lloegr ond eisoes maen nhw wedi ennill y Goron Driphlyg.

Nawr mae cyfle gwych i ennill y Gamp Lawn. Mae tîm Cymru flynyddoedd ar y blaen i dîm Lloegr.

Yr hyn sydd hyd yn oed yn fwy cyffrous na hynny yw mai dim ond gwella gall tîm ieuanc Gatland, ac rydw i’n edrych ymlaen at y daith.