Bydd Cyngor Sir Ceredigion yn derbyn dros 100 o argymhellion ar gyfer newid enwau llefydd yn y sir.
Yn dilyn y newidiadau, bydd gan bob tref a phentref “un ffurf safonol” yn hytrach na “sillafiadau amrywiol,” yn ôl adroddiad.
Roedd Comisiynydd y Gymraeg wedi cynnig yr argymhellion ar ôl ymgynghori â chymunedau ar ffurfiau mwy safonol er mwyn cael cydbwysedd.
O dan y newidiadau, bydd nifer o enwau, fel Aberarth a Phenrhyncoch, yn cael cysylltnod yn y canol, gan droi yn Aber-arth a Phenrhyn-coch.
Mae enwau eraill fydd yn newid yn cynnwys Y Borth (o Borth), Pontsiân (o Pontsian), a Llanwnnen (o Llanwnen).
Er i’r Comisiynydd awgrymu y dylid gwneud hynny, fydd Bronant a Llanon ddim yn newid, ar ôl i’r Comisiynydd gynnig Bronnant a Llan-non.
Roedd cymuned Ceinewydd hefyd wedi dymuno newid yr enw i Cei Newydd, i adlewyrchu’r enw Saesneg, ond doedd y Comisiynydd ddim yn cytuno efo hynny.
Adroddiad
Fe nododd yr adroddiad, a gafodd ei gyflwyno i bwyllgor iaith Cyngor Ceredigion yn ddiweddar, bod “anghysondeb” wedi bod yng nghofnodion swyddogol y cyngor o enwau llefydd.
“Mae gan Gomisiynydd y Gymraeg gyfrifoldeb i ddarparu argymhellion ar y ffurfiau safonol ar enwau lleoedd Cymraeg,” meddai’r adroddiad.
“Nod y prosiect yw sicrhau cysondeb a chywirdeb ledled Cymru.
“Mae anghysondeb mewn enwau lleoedd yng Ngheredigion – mewn llawer o achosion mae’r enwau sy’n cael eu cofnodi yn y Gazetteer – cofnod swyddogol y cyngor – yn wahanol i’r rhai ar yr arwyddion presennol, ac mewn rhai achosion, mae hefyd yn wahanol i’r Cyngor Cymuned.”
Bydd yr argymhellion yn cael eu hystyried unwaith eto gan y cabinet cyn cael eu gwneud yn swyddogol.
Newidiadau
Dyma restr o’r holl newidiadau (sillafiadau newydd ar y dde):
- Aberarth – Aber-arth
- Aberbanc – Aber-banc
- Abermad – Aber-mad
- Aberffrwd – Aber-ffrwd
- Aberporth – Aber-porth
- Adpar – Atpar
- Banc Y Darren – Banc-y-darren
- Blaen-cil-llech – Blaencil-llech
- Blaennanerch – Blaennannerch
- Blaenporth – Blaen-porth
- Blaenplwyf – Blaen-plwyf
- Bontgoch – Bont-goch
- Borth – Y Borth
- Brongwyn – Bron-Gwyn
- Bryngwyn – Bryn-Gwyn
- Brynteg – Bryn-teg
- Bwlchllan – Bwlch-llan
- Bwlch y Groes – Bwlch-y-groes
- Capel Betws Lleucu – Capel Betws Leucu
- Cefn Llwyd – Cefn-llwyd
- Cei Bach – Cei-bach
- Cnwch Coch – Cnwch-Coch
- Coed y Bryn – Coed-y-bryn
- Comins Coch – Comins-coch
- Craig y Penrhyn – Craig-y-penrhyn
- Croeslan – Croes-lan
- Croesyllan – Croes-y-llan
- Cwm Cou – Cwm-cou
- Cwmsychpant – Cwmsychbant
- Dihewid – Dihewyd
- Dolybont – Dôl-y-bont
- Drefach – Dref-fach
- Egwlysfach – Eglwys-fach
- Felinfach – Felin-fach
- Felinwynt – Felin-wynt
- Ffair Rhos – Ffair-rhos
- Ffos y Ffin – Ffos-y-ffin
- Ffynnon Oer – Ffynnon-oer
- Gilfachrheda – Gilfachreda
- Glanwern – Glan-wern
- Gorsgoch – Gors-goch
- Llanarth – Llannarth
- Llandyfriog – Llandyfrïog
- Llanfihangel y Creuddyn – Llanfihangel-y-Creuddyn
- Llangynfelin – Llangynfelyn
- Llanwnen – Llanwnnen
- Llundainfach – Llundain-fach
- Llwyngroes – Llwyn-y-groes
- Maescrugiau – Maesycrugiau
- Maesllyn – Maes-llyn
- Neuaddlwyd – Neuadd-lwyd
- Pantycrug – Pant-y-crug
- Parcllyn – Parc-llyn
- Penbontrhydbeddau – Pen-bont Rhydbeddau
- Penparc – Pen-y-parc
- Penrhiwllan – Penrhiw-llan
- Penrhiwpal – Penrhiwpâl
- Penrhyncoch – Penrhyn-coch
- Pentrebach – Pentre-bach
- Pentregat – Pentregât
- Pentrellwyn – Pentre-llwyn
- Pentre’r Bryn – Pentre’r-Bryn
- Penuwch – Pen-uwch
- Pont Ceri – Pontceri
- Pont Creuddyn – Pontcreuddyn
- Ponthirwaun – Pont-hirwaun
- Pontrhydygroes – Pomt-rhyd-y-groes
- Pontsian – Pontsiân
- Prengwyn – Pren-gwyn
- Rhyddlan – Rhuddlan
- Rhyd-Rosser – Rhydroser
- Talsarn – Tal-sarn
- Talybont – Tal-y-bont
- Tanygroes – Tan-y-groes
- Trawscoed – Trawsgoed
- Tregroes – Tre-groes
- Tre’r Ddol – Tre’r-ddôl
- Tremain – Tre-main
- Troedyraur – Tored-yr-aur
- Ty’n y Graig – Tyn-y-Graig
- Ty’n-yr-Eithin – Tyn’reithin
- Tyngrug-isaf – Tyn-grug-isaf
- Ynyslas – Ynys-las
- Ystrad Aeron – Ystradaeron
- Ystrad Fflur – Ystrad-fflur
- Ystrad Meurig – Ystradmeurig
