Mae Cabinet Cyngor Powys wedi cymeradwyo cynlluniau i symud ysgol bob oed yng ngogledd Powys ar hyd y continwwm ieithyddol fel ei bod yn dod yn ysgol Gymraeg yn y pen draw.
Roedd Cyngor Sir Powys yn cynnig symud Ysgol Bro Caereinion yn Llanfair Caereinion ar hyd y continwwm ieithyddol o fod yn ysgol ddwy ffrwd i fod yn ysgol Cyfrwng Cymraeg ar sail gyfnodol.
Bydd hyn yn galluogi’r holl ddysgwyr i ddatblygu eu sgiliau iaith a dod yn rhugl yn y Gymraeg a’r Saesneg, gan sicrhau eu bod yn dod yn gwbl ddwyieithog ac yn gallu defnyddio’r ddwy iaith yn hyderus yn y dyfodol.
Bydd hefyd yn sicrhau bod disgyblion yr ardal yn gallu cael mynediad at ddarpariaeth uwchradd cyfrwng Cymraeg ddynodedig.
Mae’r ddarpariaeth hon eisoes ar gael i ddisgyblion mewn rhannau eraill o Gymru, ond nid ym Mhowys ar hyn o bryd.
Ymgynghoriad a phryderon
Cynhaliodd Cyngor Powys ymgynghoriad saith wythnos o hyd, rhwng Hydref a Rhagfyr y llynedd, a daeth dros 800 o ymatebion i law.
Yr argymhelliad gafodd ei ystyried gan y Cabinet oedd y dylai’r Cyngor fynd yn ei flaen gyda’r cynnig i newid categori ieithyddol Ysgol Bro Caereinion drwy gyhoeddi Hysbysiad Statudol.
Yn ystod yr ymgynghoriad, cafodd pryderon eu codi am y gweithredu arfaethedig yn y cam uwchradd, a chafodd gwelliant ei wneud i ddyddiad dechrau’r trawsnewidiad, o Fedi 2025 i Fedi 2026.
Cafodd y gwelliant hwnnw ei dderbyn, ac yn ôl Marianne Evans, rheolwr trawsnewid ysgolion, bydd yr oedi’n “galluogi teuluoedd i ddeall y newidiadau a sut fyddan nhw’n effeithio arnyn nhw”.
Bydd hefyd yn galluogi’r awdurdod lleol i roi’r pecyn Trochi ar waith i gefnogi disgyblion.
Bydd modd hefyd i ddisgyblion ffrwd Saesneg yn Ysgol Bro Caereinion ac Ysgol Rhiw Bechan (Tregynon) i gael cludiant i’w hysgol Saesneg agosaf.
Ond y gobaith i rai yw y bydd y disgyblion yn dewis aros yn y ffrwd Gymraeg.
Clywodd cynghorwyr fod y penderfyniad i newid iaith yr ysgol wedi hollti barn, gan ei fod yn bwnc “emosiynol iawn”.
Dywed Elwyn Vaughan, cadeirydd panel addysg Gymraeg y Cyngor, ei fod yn dymuno gweld Ysgol Bro Caereinion yn cydweithio ag Ysgol Bro Hyddgen ym Machynlleth, sydd hefyd ar ei thaith tuag at ddod yn ysgol Gymraeg.
Cabinet Cyngor Powys yn rhoi sel bendith I sefydlu ysgol gydol oed Cymraeg Caereinion. Wedi 25 mlynedd o ymgyrchu @Golwg360 @Cymdeithas @Y_Cymro
— elwyn vaughan (@elwyn04) March 19, 2024