Etholiad Cyffredinol 2024 – y canlyniadau

Ac am y darlun dros y Deyrnas Unedig, gallwch ddysgu mwy yma:

Gwleidyddiaeth

Keir Starmer a’r Blaid Lafur ar eu ffordd i Rif 10

Cadi Dafydd

Ledled y Deyrnas Unedig, mae Llafur wedi ennill mwyafrif sylweddol gan lwyddo i wrthdroi canlyniad gwael 2019

Dim ond pum sedd sydd heb gyhoeddi eu seddi erbyn hyn – tair yn yr Alban a dwy yn Lloegr.

Yma, mae Elin Wyn Owen, gohebydd golwg360, yn crynhoi’r darlun yng Nghymru wedi i ni ddeffro i fwy o wyrdd a choch ar fap gwleidyddol Cymru.

Gwleidyddiaeth

Etholiad 2024: Y darlun yng Nghymru

Elin Wyn Owen

Dros nos, mae mwy o goch a gwyrdd wedi ymuno â map gwleidyddol Cymru wrth i’r Blaid Lafur a Phlaid Cymru adennill etholaethau a chipio rhai newydd

Mae’r canlyniadau yn agosau at eu diwedd bellach – dim ond naw sedd sydd ar ôl i’w cyhoeddi. Mae pedair o’r rheiny yn yr Alban, un yng Ngogledd Iwerddon a’r gweddill yn Lloegr.

Mae’n debyg y bydd nifer seddi’r SNP yn syrthio o 48 i 8 yn dilyn yr etholiad.

Dyma oedd ymateb Rhun ap Iorwerth i ganlyniadau gwael yr SNP wrth siarad â golwg360 ar ôl y cyfri yn Ynys Môn fore heddiw, gan gymharu’r system i Gymru.

“Be sydd gennym ni mewn gwirionedd ydi dwy system etholiadol a dau gyd-destun gwleidyddol gwbl wahanol,” meddai.

“Mae’r SNP, drwy y llwyddiant mawr sy’n mynd ôl dim yn bell o ugain mlynedd erbyn hyn, a’r ffaith eu bod wedi bod yn arwain llywodraeth a’r heriau mae hyn ei olygu – ydi, dyma ydi ruddemau gwleidyddiaeth yn aml iawn, ond dwi’n hyderus iawn y bydd y SNP yn gallu ail-adeiladu.

“Mae’r neges dros annibyniaeth wrth gwrs yn parhau yn gryf iawn yno.”

Canlyniad mawr … Liz Truss yn colli mwyafrif o fwy na 26,000. Dim ond 630 oedd ynddi ond mae’n chwalfa go iawn. Ac un o’r rhai a aeth a’i phleidleisiau hi oedd ymgeisydd annibynnol o’r enw James Bagge, dyn a’i dad-cu a’i fam-gu yn Gymry Cymraeg o Ddyffryn Teifi!

Cadarnhad bod Liz Truss, oedd i weld yn hwyr i’r cyhoeddiad yn King’s Lynn & West Norfolk, wedi colli’i sedd.

Treuliodd Liz Truss ychydig dros 40 diwrnod fel Prif Weinidog yn 2022, a bu ei chyfnod yn llawn ansefydlogrwydd economaidd.

Does yna’r un cyn-Brif Weinidog wedi colli’u sedd yn y Deyrnas Unedig yn y cyfnod diweddaraf, ac yn 2019 roedd gan Liz Truss fwyafrif o tua 25,000 o bleidleisiau. 630 o bleidleisiau oedd rhyngddi hi a Terry Jermy, Aelod Seneddol newydd Llafur, yn yr etholaeth eleni.

Y BBC yn dweud eu bod nhw wedi cael “arwydd cryf” bod Liz Truss, y cyn-Brif Weiniodog, wedi colli’i sedd. Dydy’r canlyniad heb gael ei gyhoeddi eto. 

Yn ol cyn Brif Weinidog Cymru, Mark Drakeford, mi fydd Keir Starmer yn well Prif Weinidog nag yr oedd wrth arwain yr wrthblaid. Mi ddywedodd wrth y BBC y byddai ei gryfderau yn “dod i’r amlwg” yn y swydd.

Yn y cyfamser, mae arweinydd y Ceidwadwyr yn y Senedd, Andrew R T Davies, wedi dweud bod angen iddyn nhw ymddiheuro am y pum mlynedd diwetha’.

Ar ôl noson lwyddiannus dros ben i Blaid Cymru yn Ynys Môn, siaradais efo Rhun ap Iorwerth am lwyddiant Llinos Medi yn cipio’r sedd i’r blaid am y tro cyntaf ers etholiad 1997 o dan Ieuan Wyn Jones:

“Mi oedd o’n deimlad bendigedig i weld hi’n ennill, a do mi wnes i ryw fath o wenu i fi fy hun yn meddwl ar un adeg o’n i yn mynd i fod yn sefyll yn y fan honno,” meddai.

“Fel arweinydd Plaid a ffrind a rhan o’r tîm iddi hi yma yn Ynys Môn oedd gen i ddim byd ond balchder dros Linos a dw i’n dymuno yn dda iddi hi.”

I rai ohonoch chi sydd ond wedi codi, dyma oedd y canlyniadau yn llawn:

Plaid Cymru (Llinos Medi) – 10,590

Ceidwadwyr (Virginia Crosbie) – 9,953

Llafur (Ieuan Môn Williams) – 7,619

Reform UK (Emmett Jenner) – 3,223

Gwyrddion (Martin Schwaller) – 604

Lib Dems (Leena Farhat) – 439

Newyddion

Plaid Cymru: “Canlyniad arbennig ond gwaith adeiladu at etholiad nesaf y Senedd”

Rhys Owen

Dyna eiriau Rhun ap Iorwerth, arweinydd Plaid Cymru, wedi iddyn nhw ennill pedair sedd, gan gynnwys yn Ynys Môn

Mae’r SNP wedi cael noson ddifrifol yn yr Alban, efo’r disgwyl y byddan nhw’n colli 39 o’u 48 sedd. Ond mae canrannau’r bleidlais yn adrodd stori ychydig yn whanol – ar hyn o bryd, maen nhw ar 30% o’i gymharu a 37% i Lafur, sydd ar fin ennill llwyth o seddi yn ol, yn enwedig yn ardal Glasgow a Chaeredin.