Etholiad Cyffredinol 2024 – y canlyniadau

Mae John Swinney, Arweinydd yr SNP, wedi ymddiheuro am y noson siomedig i’w blaid.

Naw o seddi mae’r blaid wedi’u hennill hyd yn hyn, gyda dwy etholaeth yn yr Alban dal ar ôl i gyhoeddi’u canlyniadau. Ers 2019, maen nhw wedi colli 39 o seddi ac ennill un.

“Mae’n ddrwg iawn gen i golli gymaint o Aelodau Seneddol ac ymgeiswyr galluog oedd yn aflwyddiannus, a chymaint o staff sy’n gweithio cystal i gefnogi’n gwleidyddion na fydd yn gallu gwasanaethu yn y ffordd maen nhw wedi’i wneud nes hyn,” meddai John Swinney.

“Mae’r noson galed hon yn ychwanegu at gyfnod anodd i’r SNP, cyfnod anodd sydd wedi bod mynd ymlaen ers peth amser a chyfnod anodd sydd wedi arwain ata i’n dod yn arweinydd wyth wythnos yn ôl.

“Fe wnes i ddod i’r gwaith i ddatrys y cyfnod hwn, a dw i wedi ymrwymo i wneud hynny achos mae angen gwella’r SNP a gwella’i pherthynas â phobol yr Alban.

“Dw i eisiau gwneud hi’n glir fy mod i’n cymryd cyfrifoldeb llwyr dros ymgyrch yr SNP a’r canlyniad.”

Dywed hefyd ei fod yn awyddus i ddysgu o’r hyn ddigwyddodd neithiwr.

“Rhaid i ni weithio’n galed i ymgysylltu â’r cyhoedd i adeiladu ffydd a hyder.”

Roedd hi’n noson anodd i’r Ceidwadwyr yn yr Alban hefyd, ac mae’r arweinydd, Douglas Ross, wedi methu â dod yn Aelod Seneddol.

Jeremy Hunt, Canghellor San Steffan, wedi gadael Downing Street gyda’i wraig, eu plant a’u ci.

Mae’n un o’r ychydig Dorïaid profiadol sydd dal yn Aelod Seneddol, a bu’n ymladd yn chwyrn am ei sedd yn Godalming and Ash.

Gydag amheuon y bydd Rishi Sunak yn camu lawr fel arweinydd y blaid Geidwadol yn sgil canlyniad siomedig i’w blaid, bydd rhai’n cwestiynu a fydd Jeremy Hunter yn trio am yr arweinyddiaeth eto ar ôl methu ddwywaith yn 2019 a 2022.

Ac am y darlun dros y Deyrnas Unedig, gallwch ddysgu mwy yma:

Gwleidyddiaeth

Keir Starmer a’r Blaid Lafur ar eu ffordd i Rif 10

Cadi Dafydd

Ledled y Deyrnas Unedig, mae Llafur wedi ennill mwyafrif sylweddol gan lwyddo i wrthdroi canlyniad gwael 2019

Dim ond pum sedd sydd heb gyhoeddi eu seddi erbyn hyn – tair yn yr Alban a dwy yn Lloegr.

Yma, mae Elin Wyn Owen, gohebydd golwg360, yn crynhoi’r darlun yng Nghymru wedi i ni ddeffro i fwy o wyrdd a choch ar fap gwleidyddol Cymru.

Gwleidyddiaeth

Etholiad 2024: Y darlun yng Nghymru

Elin Wyn Owen

Dros nos, mae mwy o goch a gwyrdd wedi ymuno â map gwleidyddol Cymru wrth i’r Blaid Lafur a Phlaid Cymru adennill etholaethau a chipio rhai newydd

Mae’r canlyniadau yn agosau at eu diwedd bellach – dim ond naw sedd sydd ar ôl i’w cyhoeddi. Mae pedair o’r rheiny yn yr Alban, un yng Ngogledd Iwerddon a’r gweddill yn Lloegr.

Mae’n debyg y bydd nifer seddi’r SNP yn syrthio o 48 i 8 yn dilyn yr etholiad.

Dyma oedd ymateb Rhun ap Iorwerth i ganlyniadau gwael yr SNP wrth siarad â golwg360 ar ôl y cyfri yn Ynys Môn fore heddiw, gan gymharu’r system i Gymru.

“Be sydd gennym ni mewn gwirionedd ydi dwy system etholiadol a dau gyd-destun gwleidyddol gwbl wahanol,” meddai.

“Mae’r SNP, drwy y llwyddiant mawr sy’n mynd ôl dim yn bell o ugain mlynedd erbyn hyn, a’r ffaith eu bod wedi bod yn arwain llywodraeth a’r heriau mae hyn ei olygu – ydi, dyma ydi ruddemau gwleidyddiaeth yn aml iawn, ond dwi’n hyderus iawn y bydd y SNP yn gallu ail-adeiladu.

“Mae’r neges dros annibyniaeth wrth gwrs yn parhau yn gryf iawn yno.”

Canlyniad mawr … Liz Truss yn colli mwyafrif o fwy na 26,000. Dim ond 630 oedd ynddi ond mae’n chwalfa go iawn. Ac un o’r rhai a aeth a’i phleidleisiau hi oedd ymgeisydd annibynnol o’r enw James Bagge, dyn a’i dad-cu a’i fam-gu yn Gymry Cymraeg o Ddyffryn Teifi!

Cadarnhad bod Liz Truss, oedd i weld yn hwyr i’r cyhoeddiad yn King’s Lynn & West Norfolk, wedi colli’i sedd.

Treuliodd Liz Truss ychydig dros 40 diwrnod fel Prif Weinidog yn 2022, a bu ei chyfnod yn llawn ansefydlogrwydd economaidd.

Does yna’r un cyn-Brif Weinidog wedi colli’u sedd yn y Deyrnas Unedig yn y cyfnod diweddaraf, ac yn 2019 roedd gan Liz Truss fwyafrif o tua 25,000 o bleidleisiau. 630 o bleidleisiau oedd rhyngddi hi a Terry Jermy, Aelod Seneddol newydd Llafur, yn yr etholaeth eleni.

Y BBC yn dweud eu bod nhw wedi cael “arwydd cryf” bod Liz Truss, y cyn-Brif Weiniodog, wedi colli’i sedd. Dydy’r canlyniad heb gael ei gyhoeddi eto. 

Yn ol cyn Brif Weinidog Cymru, Mark Drakeford, mi fydd Keir Starmer yn well Prif Weinidog nag yr oedd wrth arwain yr wrthblaid. Mi ddywedodd wrth y BBC y byddai ei gryfderau yn “dod i’r amlwg” yn y swydd.

Yn y cyfamser, mae arweinydd y Ceidwadwyr yn y Senedd, Andrew R T Davies, wedi dweud bod angen iddyn nhw ymddiheuro am y pum mlynedd diwetha’.