Cwestiynau brys am bartïon Downing Street

Dywedodd Angela Rayner fod absenoldeb Boris Johnson o Dŷ’r Cyffredin ar gyfer y cwestiwn brys yn “adrodd cyfrolau”.

“Mae’n hynod siomedig, ond ddim yn syndod, nad yw’r Prif Weinidog y gofynnais y cwestiwn hwn iddo yma heddiw er nad oes ganddo unrhyw ymrwymiadau swyddogol,” meddai.

“Rwy’n credu bod ei absenoldeb yn adrodd cyfrolau fel y mae ei gilwenu ar y cyfryngau, mae’r cyhoedd eisoes wedi dod i’w casgliadau eu hunain.

“Mae’n gallu rhedeg ond dyw e ddim yn gallu cuddio.”

Nododd Michael Ellis, ei fod ef a Boris Johnson wedi ymddangos gerbron ASau fis diwethaf i nodi manylion yr ymchwiliad i honiadau o bartïon yn Downing Street a’r Adran Addysg ym mis Tachwedd a Rhagfyr 2020, gan ychwanegu: “Fel y gwneuthum bryd hynny, ymddiheuraf yn ddiamod am y gofid y mae’r honiadau hyn wedi’i achosi.”

Ailadroddodd fod ymchwiliad i’r honiadau yn cael ei gynnal a chadarnhaodd y bydd yr ymchwiliad yn cynnwys y digwyddiadau eraill ar 15 Mai a Mai 2020.

“Bydd yn sefydlu’r ffeithiau ac os daw camweddau i’r amlwg bydd camau disgyblu yn cael eu cymryd,” meddai.

“Fel gyda phob ymchwiliad mewnol, os daw tystiolaeth i’r amlwg o’r hyn a allai fod yn drosedd, byddai’r mater yn cael ei gyfeirio at Heddlu Llundain a gall gwaith Swyddfa’r Cabinet gael ei oedi.”

Ychwanegodd Michael Ellis “na fyddai’n briodol” iddo wneud sylw ar ymchwiliad parhaus.

Mewn datganiad, mae Jo Stevens, llefarydd materion Cymreig Llafur yn San Steffan, yn dweud bod y partïon yn Downing Street yn “gwawdio” yr holl bobol yng Nghymru oedd wedi dilyn y rheolau “yn aml ar gost bersonol fawr”.

Roedd hi’n sôn am Mark Drakeford, prif weinidog Cymru, yn symud allan o’r cartref teuluol er mwyn gwarchod ei wraig a’i fam-yng-nghyfraith wrth iddyn nhw gysgodi rhag y feirws “tra bod Boris Johnson yn mynychu partïon tŷ ‘dewch â’ch alcohol eich hun'”.

“All y gwrthgyferbyniad mewn arweinyddiaeth ddim bod yn gliriach,” meddai.

“Mae’r gwirionedd a gonestrwydd yn bwysig. Does neb uwchlaw’r gyfraith.

“Mae’n niweidio ymddiriedaeth a hyder yn y llywodraeth os yw’r person sy’n ei harwain a’r bobol o’i gwmpas e’n torri’r gyfraith, yn dweud celwyddau wrthym ac yn chwerthin amdano.

“Mae Cymru’n haeddu cymaint gwell na Boris Johnson.”

Dechreuodd Angela Rayner, dirprwy arweinydd y Blaid Lafur, y cwestiynau brys drwy ddweud: “Dw i’n gofyn i’r Prif Weinidog wneud datganiad ar adroddiadau o ddigwyddiad gafodd ei gynnal yng ngardd Downing Street ar 20 Mai 2020.”

Fodd bynnag, nid oedd y Prif Weinidog yn bresennol yn y siambr, gyda’r Tal-Feistr Cyffredinol Michael Ellis yn ateb ar ei ran – dyw e ddim hyd yn oed yn rhan o’r Cabinet.

Doedd hi ddim yn syndod gweld y mwyafrif helaeth o weinidogion Ceidwadol yn ffoi o’r siambr wrth i’r Llefarydd, Syr Lindsay Hoyle, gyhoeddi’r cwestiynau brys.

Cafodd Michael Ellis ei heclo’n ddi-baid gan ASau’r wrth iddo ateb ei chwestiwn, gydag aelodau’r gwrthbleidiau gweiddi: “Ble mae e?”

Bu’n rhaid i’r Llefarydd gamu i mewn gan ddweud: “Mae’n gwbl amlwg nad y Prif Weinidog yw e, felly does dim angen i ni barhau i ofyn y cwestiwn hwnnw.”

Ychwanegodd ar Mr Ellis: “Mae ganddo’r gwaith caled fel y mae, peidiwch â’i gwneud hi’n anoddach iddo.”