Etholiad Senedd 2021 – dydd Gwener

Mwyafrif enfawr i Mark Drakeford yng Ngorllewin Caerdydd, yr ail fwyaf yng Nghymru ar ôl Elin Jones yng Ngheredigion. All hynny ddim cael ei weld fel llai na phleidlais o hyder cwbl ddiamheuaeth yn ei berfformiad fel Prif Weinidog dros y flwyddyn ddiwethaf a’r ffordd yr atebodd i her Covid.

Roedd ’na frwydr fach ochr ddifyr yma hefyd rhwng Plaid Cymru a phlaid Neil McEvoy, Propel, gyda Phlaid Cymru’n ei hennill yn eithaf hawdd. Fawr o syndod i bleidlais 2016 rannu rhyngddynt ond roedd McEvoy yn braf tu ôl i’w gyn-blaid, felly ymddengys nad oedd ei honiad na phleidlais bersonol iddo fo oedd y cyfan o’r canlyniad hwnnw’n gywir, a bydd yn ffarwelio â’r Senedd.

Mae Mark Drakeford wedi cael ei wobr am arwain trwy’r pandemig gyda chynnydd anferth yn ei bleidlais (17,665) a’i fwyafrif.

Mi fydd Plaid Cymru’n falch eu bod wedi cadw 5,897 o’u pleidlais ac wedi curo’u cyn-ymgeisydd Neil McEvoy (3,473).

Ond gyda’r blaidlais honno’n rhannu, y Ceidwadwr, Sean Driscoll, ddaeth yn ail (6,454).

Mark Drakeford yn ddiogel yng Ngorllewin Caerdydd.

Buddugoliaeth ysgubol yn ôl y disgwyl i Mark Drakeford yng Ngorllewin Caerdydd. Bydd Plaid Cymru’n hapus gyda’u pleidlais hefyd, ac yn enwedig efo’r ffaith eu bod nhw wedi cael bron i ddwywaith cymaint â Neil McEvoy

Mae yna gwestiwn mawr yn codi i Blaid Lafur Cymru rwan, yn sgil eu llwyddiant nhw a methiant Llafur yn Lloegr.

Os nad ydyn nhw’n debyg o ennill grym yn San Steffan yn y dyfodol agos, beth fydd eu hagwedd nhw at wleidyddiaeth Cymru.

Tan yn ddiweddar, roedd Mark Drakeford yn meddwl am Lafur Prydain ond, o gofio’r Alban hefyd, mae honno dan fygythiad mawr.

Wff, dyw James Evans (a gipiodd Brycheiniog a Sir Faesyfed oddi wrth y Democratiaid Rhydfrydol) ddim wedi dal ’nôl!

Yn siarad gyda Golwg fis diwetha’ wnaeth y Tori ddweud bod yntau a William Powell (ymgeisydd y melynblaid) yn ffrindiau agos! A fyddai ffrind yn dweud y fath beth!

"They're not relevant anymore with the people of Wales"

Welsh Conservative @James_Evans91 says his win in Brecon and Radnorshire shows the Liberal Democrats are "a failing party". The Lib Dems had held that seat since 1999. https://t.co/fvXN0QZyW8 pic.twitter.com/I4bfrhfJGw

— ITV Wales News (@ITVWales) May 7, 2021

Cyfoes

Etholiad 2021: Brycheiniog a Sir Faesyfed

Iolo Jones

Gydag etholiad Senedd Cymru yn prysur agosáu, mae Iolo Jones wedi bod yn holi’r ymgeiswyr sydd eisiau olynu Kirsty Williams

Cytuno efo Jason na fydd unrhyw enillion i Blaid Cymru a’r Toriaid ar y rhestr yn gwneud iawn am eu methiannau heddiw, ond byddai ychydig mwy o aelodau i’r ddwy blaid i gymryd lle aelodau UKIP a’u holynwyr yn sicr yn gam ymlaen I well cydweithredu yn y Senedd. Eto i gyd, mae’n dal yn gynnar i gymryd yn rhy ganiataol y bydd pleidleisiau’r rhestr union yr un fath â phleidleisiau’r etholaethau.

Mae’r Alban ar fin rhoi’r gorau i gyfri am heno – gyda’r SNP ar 38, y Democratiaid Rhyddfrydol ar 4, y Ceidwadwyr ar 3 a Llafur wedi sgorio am y tro cynta gyda 2.

Ond, wrth ennill tair sedd newydd, mae’r SNP yn nesáu at fwyafrif clir … er hynny mae arwyddion fod pleidlais dactegol dros yr Undeb wedi atal y cenedlaetholwyr rhag cipio ambell sedd darged…

Barn bersonol yma, ond ni fydd unrhyw enillion y mae’r Ceidwadwyr neu Blaid Cymru’n eu gwneud ar y rhestri yfory’n gwneud yn iawn am eu perfformiad yn yr etholaethau heddiw, yn wahanol i beth fydd y naratif anochel ganddyn nhw. Gall y ddwy blaid o hyd gynyddu nifer eu seddi oddi ar 2016, ond oherwydd cwymp UKIP bydd hynny yn fwy na dim, heb i unrhyw un lenwi’r bwlch.

Beth ydi’ch barn chi?

Cyn dechrau, y son oedd fod y pandemig wedi cryfhau’r galw am annibyniaeth trwy ddangos bod gwleidyddiaeth Cymru’n wahanol.

Ond mae hynny’n gweithio ddwy ffordd – i rai mi fydd y pandemig wedi dangos bod gan Gymru ddigon o rym a Llafur ydi’r ateb wedyn.

Fel rheol hefyd, mae’n haws i Blaid Cymru pan fydd Llafur mewn grym yn Llundain; eleni, roedd Llafur hefyd yn gallu cymryd safiad yn erbyn Prydeindod cry’ newydd Boris Johnson.