Blog byw Etholiad Senedd 2021 gyda fi, Garmon Ceiro, yng nghwmni Gohebydd Senedd Golwg, Iolo Jones, colofnydd Golwg, Jason Morgan, gohebydd golwg360 Cadi Dafydd… gyda chyfraniadau gan y sylwebyddion gwleidyddol Dafydd Trystan a Huw Prys Jones, Dr Huw Lewis o Brifysgol Aberystwyth, a chyd-sefydlydd Golwg, Dylan Iorwerth.
Dilynwch flog byw dydd Sadwrn am y diweddaraf.
Diddorol gweld y Blaid Werdd yn gwneud jobyn well ohoni yn rhanbarth Gorllewin De Cymru, na Phlaid Diddymu’r Cynulliad. Tybed felly a fydd hi’n etholiad siomedig i’r Diddymwyr?
Mae Plaid Diddymu wedi derbyn cryn sylw dros y misoedd diwetha’ ac wedi’u trin yn fygythiad go iawn i’r Senedd… efallai bydd y naratif am y blaid yn newid cryn dipyn yn sgil yr etholiad.
Trist iawn, serch hynny, gweld cymaint yn pledleisio dros y Blaid Diddymu. byddech yn credu eu bod wedi dysgu’u gwers ar ol rhedeg ar ol UKIP yn y gorffennol! Yn lle hynny, gwneud yr un camgymeriadau ac agor y drws i groesawu dynion dwad i’n Senedd.
Rhanbarth Gorllewin De Cymru yn ethol dau aelod Ceidwadol (Thomas Giffard ac Altaf Hussain) a dau aelod Plaid Cymru (Sioned Williams a Luke Fletcher).
Gorllewin De Cymru – 2 sedd i’r Ceidwadwyr, 2 i Plaid….
Mae Andrew RT Davies – dyn sy’n enwog am fedru codi twrw – wedi bod yn rhyfeddol o dawel heddiw. Ond mae wedi ailymddangos o’r diwedd…
Mewn trydariad diweddar mae wedi canmol ei blaid, a chanmol Mark Drakeford.
As @WelshConserv we are delighted to have gained constituency seats in North Wales and Mid Wales, and see our share of the vote across the country increase.
But on behalf of the party I offer my utmost congratulations to @MarkDrakeford & @WelshLabour on a successful campaign.
— Andrew RT Davies (@AndrewRTDavies) May 7, 2021
Ydi – mae’r Tractor yn eithafol o dawel heno!
Diddorol gweld etholaethau dinesig yn datblygu’n gadarnleoedd i’r Blaid Lafur, lawn gymaint ag ardaloedd ôl-ddiwydiannol y cymoedd.
Mae’r gogwydd at Lafur yn amlwg yn ninasoedd Lloegr hefyd, ac yn hyn o beth mae dinasoedd Cymru’n dilyn patrwm tebyg. Yr hyn sy’n wahanol yng Nghymru, yn enwedig yn yr etholiad hwn, ydi bod Llafur yn dal eu tir yn yr ardaloedd ôl-ddiwydiannol yn ogystal, tra bod ardaloedd tebyg yn Lloegr yn troi at y Toriaid.
Nodwyd droeon fod etholaethau a oedd yn cefnogi Brexit yn Lloegr yn troi cefn ar Lafur. Nid yw’n ymddangos fod hyn yn digwydd yng Nghymru. Un peth sy’n werth ei gofio, fodd bynnag, ydi nad oedd y bleidlais dros Brexit, hyd yn oed ym Mlaenau Gwent, agos mor llethol â’r hyn oedd mewn rhannau o ogledd a dwyrain Lloegr.
Ambell un ar Twitter nawr yn holi a oes diben trafod clymblaid bellach – gan fod canlyniadau Llafur cystal y gallan nhw Lywodraethu heb glymbleidio’n ffurfiol…
Pam bod S4C yn dal i drafod clymblaid? Mae bron yn anochel bellach bydd gan Lafur digon o aelodau i lywodraethu heb glymblaid.
— Alwyn ap Huw (@alwynaphuw) May 7, 2021
Diolchodd Mark Drakeford i’r pleidiau “prif ffrwd” am y ffordd y gwnaethon nhw ymgyrchu yng Ngorllewin Caerdydd… tybed pwy oedd yn cael ei hepgor o’r diolch hwnnw, felly? Hmm.
O bob proffil etholaeth wnes i sgwennu dros gyfnod yr ymgyrch etholiadol, yng Ngorllewin Caerdydd yr oedd y drwgdeimlad rhwng ymgeiswyr ar ei waethaf. Mi allwch chi ddarllen y darn hwnnw isod…
Ymgais ofer i ddisodli’r Prif Weinidog
Wel am ganlyniad diddorol yng Ngorllewin Caerdydd! Roedd hi’n hynod agos yno yn 2016, gyda Phlaid Cymru yn ail agos i Lafur (a gyda Neil McEvoy yn aelod Plaid Cymru bryd hynny).
Mae Neil (sydd bellach wedi sefydlu plaid ei hun – Propel) wedi bod yn addo ers fisoedd os nad blynyddoedd y bydd yn disodli Mark Drakeford, Arweinydd Llafur a’r Prif Weinidog.
Nid dyna ddigwyddodd.
Cynyddodd y gefnogaeth at Marky D gan gryn dipyn, daeth y Ceidwadwyr yn AIL, a daeth Propel yn bedwerydd. Am ganlyniad!
Roedd Captain Beany hefyd wedi addo cipio’r sedd rhag Lafur, a phenodi ei hun yn Arlywydd ar Gymru. Mi fethodd, ond roedd yntau’n amlwg yn hapus mai Mark enillodd yn neuadd y cownt.
Mwyafrif enfawr i Mark Drakeford yng Ngorllewin Caerdydd, yr ail fwyaf yng Nghymru ar ôl Elin Jones yng Ngheredigion. All hynny ddim cael ei weld fel llai na phleidlais o hyder cwbl ddiamheuaeth yn ei berfformiad fel Prif Weinidog dros y flwyddyn ddiwethaf a’r ffordd yr atebodd i her Covid.
Roedd ’na frwydr fach ochr ddifyr yma hefyd rhwng Plaid Cymru a phlaid Neil McEvoy, Propel, gyda Phlaid Cymru’n ei hennill yn eithaf hawdd. Fawr o syndod i bleidlais 2016 rannu rhyngddynt ond roedd McEvoy yn braf tu ôl i’w gyn-blaid, felly ymddengys nad oedd ei honiad na phleidlais bersonol iddo fo oedd y cyfan o’r canlyniad hwnnw’n gywir, a bydd yn ffarwelio â’r Senedd.
