Etholiad Cyffredinol 2024 – y canlyniadau

Ar sail canlyniadau eleni, dim ond dwy blaid sy’n gallu edrych ymlaen yn “weddol hyderus” at Etholiad 2026, sef Plaid Cymru a Reform, meddai Richard Wyn Jones ar S4C.

Dywed fod diffyg apêl at yr ieuenctid yn broblem i’r Ceidwadwyr tra bod amhoblogrwydd Vaughan Gething yn broblem i’r Blaid Lafur.

“Erbyn 2026, mae yna gyfle i Reform adeiladu ond does ganddyn nhw ddim peirianwaith.

“Mae gan Blaid Cymru’r adnoddau, a dw i’n meddwl, mae ganddyn nhw’r momentwm rŵan.”

Wrth i David T.C. Davies fynd i ddifancoll, does dim un Ceidwadwr ar ol mewn etholaeth yng Nghymru. I Lafur, dyma ganlyniad gorau’r blaid Gymreig efo’r bleidlais yn codi o 10%. 

Llafur yn cipio Sir Fynwy, a David TC Davies, Ysgrifennydd Gwladol Cymru, yn colli’i sedd.

Ychydig gan Aelod Seneddol newydd Aberhonddu, Maesyfed a Chwm Tawe…

“Hoffwn ddiolch i bobol Aberhonddu, Maesyfed a Chwm Tawe am roi eu ffydd ynof i’w cynrychioli yn y Senedd,” medd David Chadwick, Aelod Seneddol newydd y Democratiaid Rhyddfrydol.

“Dw i’n addo ymbweru lleisiau lleol a chynrychioli diddordebau ein hetholaeth amrywiol a’i chymunedau, a byddaf yn gweithio’n ddiflino i sicrhau bod y sawl mewn grym yn Llundain yn clywed ein llais yn glir ac yn uchel.”

Wrth edrych ymlaen at Etholiad 2026, dywed Vaughan Gething, y bydd “gonestrwydd” y blaid am yr her sy’n eu hwynebu, wrth gamu i’r adwy wedi 14 mlynedd o’r Ceidwadwyr, yn chwarae yn eu plaid pan ddaw hi at y bleidlais nesaf.

“Mae gen i bob ffydd ein bod ni’n gallu ac am wneud gwahaniaeth, a chadw’r ffydd a’r hyder y mae’r Cymry wedi cael yn Llafur Cymru yn y gorffennol drwy beidio â chymryd unrhyw bleidlais yn ganiataol,” meddai ar S4C.

Mae’r Democratiaid Rhyddfrydol wedi ennill eu sedd gyntaf San Steffan ers i Mark Williams golli’i le yng Ngheredigion yn 2017. Dydy David Chadwick ond wedi cynyddu pleidlais y blaid gan 0.3% yn y sedd, tra bo’r gefnogaeth i Fay Jones, y cyn-Aelod Seneddol Ceidwadol, wedi gostwng 20.3%. Mae’n ymddangos bod y rhan fwyaf o’i phleidlais wedi mynd tuag at Reform, gyda chynnydd o 12.3% i’r blaid. Mae cynnydd bychan o 3.8% i’r Blaid Lafur hefyd.

Mae’n amser dechrau trafod y dyfodol … o ystyried maint y mwyafrif a chanrannau’r bleidlais mi fydd galw’n cynyddu am bleidleisio cyfrannol yn y Deyrnas Unedig … ond o’r dde yn ogystal a’r Democratiaid Rhyddfrydol, sy’n gymharol hapus. Ac, yng Nghymru, pwynt da gan Vaughan Roderick ar y BBC … mi fydd etholiad cwbl gyfrannol 2026 yn creu problemau ychwanegol i Lafur. Ac mi fydd Reform yn ennill seddi …

Mae’r Democratiaid Rhyddfrydol yng Nghymru yn fyw … ar ol cadw Brycheiniog a Maesyfed a Chwm Tawe. Hynny o ganlyniad i chwalfa’r bleidlais Geidwadol ac mae’r Ceidwadwyr yn cydnabod eu bod wedi colli yn Sir Fynwy. Dim Ceidwadwr yng Nghymru, pedwar AS Plaid Cymru ac un i’r Democratiaid Rhyddfrydol.

Mae Vaughan Gething, Prif Weinidog Cymru, wedi gwadu bod Llafur wedi cael noson gymharol wael yng Nghymru. Er fod canran eu pleidlais wedi syrthio, roedd yn mynnu eu bod wedi ennill y seddi oedd angen eu hennill ac mai dyna bwrpas etholiad. Roedd yn mynnu hefyd fod “anonestrwydd” mewn rhai dadleuon diweddar … Ei neges arall oedd y byddai’r ddwy lywodraeth, yng Nghaerdydd a Llundain, yn gallu cydweithio yn hytrach na bod ymrafael cyson.

Mae’r Democratiaid Rhyddfrydol wedi cipio sedd Aberhonddu, Maesyfed a Chwm Tawec gan y Ceidwadwyr.