Etholiad Senedd 2021 – dydd Sadwrn

A dyna ni! Mae gennym fap cyflawn o’r diwedd. Fe glown ni’r blog ar hynny.

Diolch i: Iolo Jones, Jason Morgan, Cadi Dafydd, Huw Prys Jones, Dr Dafydd Trystan, Dr Huw Lewis a Dylan Iorwerth am eu cyfraniadau a’u… llafur…

Mae yna dair gwlad yn pleidleisio’n hollol wahanol i’w gilydd ac, o fewn ein gwlad ni, mae yna dair ardal yn pleidleisio’n sylfaenol wahanol hefyd – a fawr ddim yn newid.

Etholiad di-bolisi oedd hwn, yn ymwneud fwy nag erioed â hwyliau gwleidyddol pobol yn hytrach na’r manylion.

A nwthau’n llywodraeth ynghanol pandemig, roedd gan Lafur fantais o’r dechrau a doedd yr un o’r pleidiau eraill wedi gallu taro’r nodyn iawn i’w herio nhw.

Fydd yna fyth etholiad tebyg a rhaid i hyd yn oed y Blaid Lafur beidio â chymryd pethau’n ganiataol.

Mae yna anferth o frwydr o flaen Cymru yn y blynyddoedd nesa.

Ymlaen!

O’r diwedd! R’yn ni wedi derbyn y canlyniadau i gyd!

Gyda chanlyniad Canol De Cymru cawn gadarnhad na fydd Plaid Diddymu yn ennill yr un sedd, ac mai Senedd tair plaid fydd gyda ni yn ei hanfod (gan anwybyddu’r un sedd felen).

Felly beth nesa’?

Wel, mae’n bur debyg y bydd ’na rhywfaint o drafod rhwng Jane Dodds, y Democrat Rhyddfrydol, ynghylch rhyw drefniant ar gyfer y tymor newydd.

Am wythnosau, os nad misoedd, roedd yna gryn ddyfalu y byddai gennym glymblaid ‘Cymru’n Un #2’ yn sgil yr etholiad yma (yn ogystal â Senedd â Diddymwyr ynddi).

Ac heb os mi fydd y siambr yn edrych yn dra gwahanol i’r hyn yr oedd y mwyafrif o sylwebwyr a newyddiadurwyr wedi’i ddisgwyl.

Cadarnhau’r cyfrif terfynol

Canlyniad Canol De Cymru’n cadarnhau’r hyn a ddaeth i’r amlwg neithiwr fel cyfrif terfynol y pleidiau:

Llafur 30

Torïaid 16

Plaid Cymru 13

Democrat Rhyddfrydol 1

Ychydig iawn o newid mewn gwirionedd, dim ond bod Llafur wedi ennill tir yn gwbl groes i bob disgwyl, a’r ddwy brif wrthblaid wedi elwa ar chwalfa Ukip a’u holynwyr.

“Sut mae Llywodraeth y Deyrnas Unedig am ddelio â hyn?” gofynna Richard Wyn Jones.

“Ydan nhw’n mynd i chwilio am fantais bleidiol yng Nghymru? Hynny yw, trio mynd i ryfel gyda Llywodraeth Cymru trwy’r amser, gan feddwl bod yna fantais bleidiol?

“Neu ydan nhw’n gweld eu hunain fel gwarcheidwaid y wladwriaeth sy’n gorfod cael perthynas waraidd hefo Llywodraeth Cymru gan barchu’r mandad – dros y blynyddoedd diwetha’ dydyn nhw ddim wedi parchu’r mandad…”

Gorffennodd drwy ddarogan “rhyfel parhaus” …. Duw a’n helpo.

Canol De Cymru yn ethol Andrew RT Davies (C), Rhys ab Owen (PC), Joel James (C), Heledd Fychan (PC).

Mae’r mwynhau o ran cwymp Mark Reckless yn parhau…

No further comment needed. https://t.co/3K6DfDZwro

— Alun Davies ??????? (@AlunDaviesMS) May 8, 2021

Gwadu bod y Diddymwyr yn wrth-Gymraeg

Richard Taylor oedd ymgeisydd aflwyddiannus Plaid Diddymu’r Cynulliad, ac mae’n amlwg nad yw’n rhy hapus â chanlyniad yr etholiad.

Er bod arolygon barn wedi dyfalu y gallen nhw ennill hyd at bump sedd, dydyn nhw ddim wedi ennill yr un blaid hyd yma, a dyw e’ ddim yn edrych yn debygol nawn nhw ennill rhai o’r seddi sydd ar ôl.

Yn debyg i’w gyd-Ddiddymwr, Le Canning, a fu’n rhannu ei rwystredigaeth â BBC Wales, roedd ganddo eiriau anghynnes i UKIP wrth siarad ag S4C.

“Byddwn yn dal i ymgyrchu [yn erbyn y Senedd],” meddai. “Beth am fod yn onest. Mae UKIP wedi chwythu’i phlwc. A ni yw’r unig wrthwynebiad go iawn i ddatganoli yng Nghymru.”

Mae lle i ddadlau bod pleidiau gwrth-Senedd wedi dryllio gobeithion ei gilydd trwy rannu’r bleidlais.

Roedd hefyd ganddo sylwadau am y Gymraeg.

Yn siarad yn fyw ar yr awyr bu iddo ladd ar yr “adroddiadau ffug” bod Plaid Diddymu’r Cynulliad yn wrth-Gymraeg.

“Gallwn  ni fod wedi cyfleu ein neges yn gliriach â materion penodol,” meddai wrth drafod hynny.

“Fedrwn ni adael y syniad ’ma bod o di bod yn oce i’r Blaid??” medd Richard Wyn Jones mewn trafodaeth oedd yn cynnwys Mabon ap Gwynfor a Hywel Williams.

“Ym mhob un cystadleuaeth rhwng Plaid Cymru a Llafur… mewn seddi oedd yn y fantol… mi gafodd Plaid Cymru ei chwalu yn llwyr…” meddai.

“Rhondda, Llanelli, Blaenau Gwent, Gorllewin Caerdydd… dyna oedd tirwedd y frwydr rhwng Plaid Cymru a Llafur… fe chwalwyd [y Blaid] yn bob man…

“Mae’n gwesteion ni’n son am ddod yn ail, [ond] ma nhw wedi camu ymhell yn ôl yn y seddi hynny… roedd Llanelli yn chwalfa gan Lee Waters a’r Blaid Lafur… nos nad oes ’na hunanholi go galed ar ôl yr etholiad yma, yna fyddwn ni nol ymhen pum mlynedd … yn cael yr un sgwrs…”

Paid dal nôl, Dicw!

Postiaf hyn heb wneud sylw…

Independence has been rejected. This election was a plebiscite on independence & we cannot pretend otherwise because it went the wrong way.

What the Welsh have voted for is not separatism but 'ymreolaeth'. A vision consistent with Welsh philosophy: sovereignty within the Island.

— Simon Brooks (@Seimon_Brooks_) May 8, 2021