Etholiad Senedd 2021 – dydd Gwener

Dau beth cyflym.

Yn gyntaf, mae Plaid Cymru’n dal i raddau mawr yn cael ei gweld fel plaid y Gymru Gymraeg, ac mae’r canlyniadau hyn ei gwneud yn anos fyth i shifftio’r ddelwedd honno; nid yn unig o ran y seddi mae hi wedi ennill ond yr afael dduraidd sydd ganddi bellach ar y seddi hynny. Maen nhw’n gadarnleoedd i Blaid Cymru sydd lawn mor gadarn â rhai Llafur yn y Cymoedd – a dweud y gwir, yn fwy cadarn.

Ond yn ail mae awgrym cryf heddiw bod Cymry Cymraeg wedi heidio y tu ôl i Blaid Cymru i raddau nas gwelwyd cynt.

Plaid y Cymry Cymraeg sydd isio Annibyniaeth? Bosib iawn.

Canlyniad parchus I Blaid Cymru ym Mhontypridd, ond heb fod hyn agos at fod yn fygythiad i Lafur.

Mae’n etholiad rhyfedd I Blaid Cymru – yn dal eu tir yn dda mewn rhannau helaeth o Gymru, cryfhau eu gafael ar eu cadarnleoedd ond yn methu’n wael yn eu prif dargedau, boed y rheini’n ddal gafael yn y Rhondda neu ennill etholaethau newydd.

“Ymgyrch hynod bositif i’r blaid, mae hi wedi rhoi egni newydd i ni, ac i’r mudiad annibyniaeth,” meddai Adam Price wrth S4C.

“Mae’r egni yma yn arbennig gan bobol ifanc.”

Mae hynny’n beth da “nid yn unig i Blaid Cymru, ond i ddyfodol Cymru, oherwydd nhw ydi’r dyfodol”.

“Roedden ni’n dymuno mwy o gynnydd, ond gawn ni weld lle’r ydyn ni’n sefyll ar ddiwedd y dydd.”

Bydd canlyniadau’r rhestr ranbarthol yn allweddol er mwyn gweld y rhifyddeg, ategodd.

Nid oes rheswm i roi annibyniaeth i’r neilltu yn sgil y pandemig, meddai Adam Price.

“Dw i’n darogan y bydd refferendwm yn yr Alban o fewn dwy flynedd, a bydden nhw’n ennill.

“Mae dyddiau’r Deyrnas Gyfunol yn dod i ben, mae angen i Gymru baratoi ar gyfer hynny… Dechrau paratoi ar gyfer y realiti sy’n digwydd o flaen ein llygaid ni. Rhaid cydio yn bositif yn y seiliau sydd gennym ni.

“Dw i’n fwy penderfynol nag erioed yn fy mywyd fy mod i isio bod yn rhan o’r adeg dyngedfennol yma.

“Rhaid i ni droi’r mudiad annibyniaeth yn dorfol.”

"Yn sicr hoffen i wedi gweld mwy o gynnydd, dim oherwydd y blaid, ond oherwydd Cymru"

Ymateb Arweinydd Plaid Cymru @Adamprice i'r canlyniadau hyd yn hyn.#Senedd2021 #Etholiad2021 pic.twitter.com/DU8YRKF6Jw

— Newyddion S4C (@NewyddionS4C) May 7, 2021

‘Eiliad yn hanes Cymru’ – Vaughan Roderick ar y Democratiaid Rhyddfrydol yn diflannu o’r Canolbarth

'Mae hon yn eiliad yn hanes Cymru'

Dadansoddiad @VaughanRoderick o sefyllfa'r Democratiaid Rhyddfrydol wedi iddynt eu hunig sedd y blaid. pic.twitter.com/qbZSZzVDWt

— Newyddion S4C (@NewyddionS4C) May 7, 2021

Llafur yn cadw Pontypridd.

Adam Price yw’r unig un o aelodau Plaid Cymru i ennill gyda llai o fwyafrif – bron 2,000 yn llai. Ond roedd wedi cynyddu ei bleidlais.

Roedd yna gynnydd i Lafur a’r Ceidwadwyr yn ei sedd hefyd.

“Ymgyrch hynod bositif i’r Blaid” medd Adam Price sydd “wedi rhoi egni newydd i ni ac i’r mudiad annibyniaeth… ry’n ni wedi troi’n fudiad Cymru gyfan, Cymru bendbaladr…”

Newn ni alw hynna’n ‘positif sbin’, falle, ife…?

O ystyried y mwyafrifau trawiadol mae Plaid Cymru wedi eu cael yn y gogledd-orllewin a Cheredigion, rhaid bod rhywfaint o siom personol i Adam Price nad adlewyrchwyd hyn yn Nwyrain Caerfyrddin a Dinefwr, ei sedd ei hun, gyda’r blaid Lafur yn cau’r bwlch arno a’r Ceidwadwyr hefyd yn cynyddu eu pleidlais gan 8%.

Mae ei fwyafrif o 6,813 (20.5%) yn un hynod o barchus, ond ni ellir gwadu ei fod yn ganlyniad tra wahanol i weddill y Fro Gymraeg.

Llafur yn cadw Cwm Cynon.

Buddugoliaeth gysurus a chlir I Adam Price yn ei etholaeth, ond ni lwyddodd i gael cyfran lawn gymaint o’r bleidlais â’i gyd-aelodau seneddol Plaid Cymru yn y pedair etholaeth arall.