Etholiad Senedd 2021 – dydd Gwener

Nododd Jason mewn sylw isod (14:18) bod sïon yn awgrymu bod y Ceidwadwyr yn bryderus ynghylch eu gallu i gadw gafael ar sedd Aberconwy yn dilyn ymgyrch egnïol gan ymgeisydd ifanc Plaid Cymru, Aaron Wyn.

Mae Aberconwy yn sedd ddiddorol gan fod y Ceidwadwyr, Plaid Cymru a Llafur oll wedi’i hennill ar wahanol adegau mewn etholiadau datganoledig ers 1999. Mae hi’n etholaeth ‘dair ffordd’ ac mae tuedd i’r bleidlais rannu’n reit agos rhwng y dair plaid (er enghraifft yn 2016 roedd y Ceidwadwyr ar 35%, PC ar 31% a Llafur ar 27%).

Os daw pryderon y Ceidwadwyr yn wir bydd hi’n ddiddorol gweld beth fydd wedi digwydd i’r bleidlais Lafur hefyd – a fydd y Plaid Cymru wedi llwyddo denu dogn o’r pleidleiswyr hynny er mwyn cipio’r sedd unwaith eto?

Dafydd Iwan yn honni ar Radio Cymru y bydd yr etholiad yma’n cael ei gofio am roi annibyniaeth ynghanol y llwyfan… falle wir, ond beth fydd effaith hynny??

Dwn i ddim a fyddai’r lleill yn cytuno … ond ucha’ yn y byd ydi’r bleidlais, mwya’ tebygol yden ni o gael canlyniadau annisgwyl…

Ar ddechrau’r blog hwn wnaeth Jason a finne rhoi cynnig ar ddarogan y canlyniad…

Wel, chwarae teg i Jason, mae’n ymddangos bod ei broffwydoliaeth yntau yn eitha’ spot on!

Mae Adrian Masters, o ITV, yn cydweld â fe y bydd y Rhondda yn troi’n goch, ac y bydd Llafur yn cadw Llanelli a Bro Morgannwg…

Dyma fi’n gobeithio bydd fy ’darogan-fap’ i yn diflannu i ebargofiant!

The ones to watch. @adrianmasters84 explains which seats could still be interesting, including Labour claiming back the Rhondda from Plaid Cymru. #SeneddElection2021 https://t.co/GidcoiD9d8 pic.twitter.com/RLPWh3OLGe

— ITV Wales News (@ITVWales) May 7, 2021

Mae hi wir gwerth cadw golwg ar y niferoedd sy’n pleidleisio. Mae’r nifer ym Merthyr yn isel (35%) a Wrecsam (43%) …

Mae ble yn union mae trwch y pleidleiswyr yn mynd i gael effaith sylweddol ar y pleidleisiau rhanbarthol a’r brwydrau tynn iawn ar gyfer y seddi rhanbarthol olaf.

Pethau i edrych amdanyn nhw…. Rhif 4

Pleidlais y Rhanbarthau

Mi fydd y bleidlais yn y rhanbarthau ychydig bach yn wahanol i’r etholaethau; yn syml, am fod cymaint o ymgeiswyr ychwanegol ar y lefel honno.

Ac mi all ychydig gannoedd o bleidleisiau wneud gwahaniaeth pan ddaw hi’n fater o ddosbarthu’r seddi trwy’r elfen bleidleisio cyfrannol.

Y ffordd hawdd i’w mesur ydi mynd fesul sedd, nes i’r pedair sedd ym mhob rhanbarth gael eu llenwi.

Felly, rhaid dechrau efo cyfanswm y pleidleisiau rhanbarthol a rhannu cyfanswm plaid efo nifer y seddi sydd ganddyn nhw eisoes (yn yr etholaethau a’r rhanbarthau) + 1.

Felly, mae plaid A heb seddi yn cyfri ei holl bleidlais a phlaid B efo dwy sedd yn gorfod rhannu efo 3.

Y blaid efo’r bleidlais fwya’ ar ôl y rhannu, sy’n ennill y sedd gynta.

Mae’n rhaid gwneud yr un peth eto i benderfynu’r sedd nesa gan gofio bod gan Blaid A un sedd erbyn hyn.

Mi aiff pethau’n ddiddorol os bydd y pleidiau mawr yn dechrau colli seddi yn yr etholaethau ac mae hyn i’w weld gliria yn y Gogledd.

Yn 2016, mi lwyddodd Plaid Cymru, Llafur a’r Ceidwadwyr i ennill yr etholaethau yn eu cadarnleoedd, felly roedd ychydig tros 25,000 o bleidleisiau yn ddigon i roi dwy sedd.

Ma hwn yn ddiddorol, chwarae teg… tra bo’ ni’n talu sylw i bob un o’r 40 sedd, dim ond 12 sydd erioed wedi newid dwylo…!

O'r 40 sedd etholaethol dim ond 12 sydd erioed wedi newid dwylo.@jamswilliams85 sy'n dadansoddi'r seddi targed.#Senedd2021 #Etholiad2021 pic.twitter.com/7LFbcrtQJF

— Newyddion S4C (@NewyddionS4C) May 7, 2021

“Talcen caled” i’r Blaid yn ne Cymru

Yn siarad ar S4C mae Nerys Evans, cyn-Aelod Cynulliad Plaid Cymru (2007-2011) tros Ganolbarth a Gorllewin Cymru, wedi disgrifio’r heriau sy’n wynebu ei phlaid.

Holwyd am obeithion y blaid yn y Rhondda a Llanelli, a derbyniodd bod “talcen caled” o’u blaenau.

“Wel, ie, bues i’n canfaso yn y ddau etholaeth,” meddai. “Ac mae’n anodd iawn wrth gwrs o ran y cyd-destun.

“Ac mae’r cyfnod etholiad wedi bod yn fyrrach na’r arfer o ran gallu knock-o drysau a chael ein neges ni drosto. Etholiad coronafeirws yw hi wrth gwrs.

“Mewn un ffordd mae’n beth da bod pobol yn ymwybodol o’r Senedd, y Llywodraeth, y pwerau sydd gyda ni fan hyn yng Nghymru. Ac hefyd beth mae’r Llywodraeth wedi bod yn gwneud gyda’r pwerau.

“Ond ie,” atega, “talcen caled i ni yn Llanelli ac yn y Rhondda. A gewn ni weld shwt ma pethe yn troi mas dros yr oriau nesa’.

Carwyn Jones yn son ar S4C am “edmygaeth” pleidleiswyr tuag at Mark Drakeford… Dicw’n cytuno ac yn ategu ei fod e’n apelio at bleidleiswyr Llafur traddodiadol.

Ar y llaw arall, “Marmite” yw Boris Johnson, medd Carwyn Jones, gan ein hatgoffa bod bwydydd eraill ar gael… diolch byth!

Sïon cymysg i Blaid Cymru. Tra bod Llafur yn hyderus iawn eu bod nhw wedi cadw Llanelli’n lled-gyfforddus, mae’r Ceidwadwyr yn bryderus iawn ynghylch Aberconwy, lle mae Janet Finch-Saunders yn amddiffyn mwyafrif bychan yn erbyn ymgeisydd ifanc Plaid Cymru, Aaron Wyn.