Etholiad Senedd 2021 – dydd Gwener

Cytuno efo Jason na fydd unrhyw enillion i Blaid Cymru a’r Toriaid ar y rhestr yn gwneud iawn am eu methiannau heddiw, ond byddai ychydig mwy o aelodau i’r ddwy blaid i gymryd lle aelodau UKIP a’u holynwyr yn sicr yn gam ymlaen I well cydweithredu yn y Senedd. Eto i gyd, mae’n dal yn gynnar i gymryd yn rhy ganiataol y bydd pleidleisiau’r rhestr union yr un fath â phleidleisiau’r etholaethau.

Mae’r Alban ar fin rhoi’r gorau i gyfri am heno – gyda’r SNP ar 38, y Democratiaid Rhyddfrydol ar 4, y Ceidwadwyr ar 3 a Llafur wedi sgorio am y tro cynta gyda 2.

Ond, wrth ennill tair sedd newydd, mae’r SNP yn nesáu at fwyafrif clir … er hynny mae arwyddion fod pleidlais dactegol dros yr Undeb wedi atal y cenedlaetholwyr rhag cipio ambell sedd darged…

Barn bersonol yma, ond ni fydd unrhyw enillion y mae’r Ceidwadwyr neu Blaid Cymru’n eu gwneud ar y rhestri yfory’n gwneud yn iawn am eu perfformiad yn yr etholaethau heddiw, yn wahanol i beth fydd y naratif anochel ganddyn nhw. Gall y ddwy blaid o hyd gynyddu nifer eu seddi oddi ar 2016, ond oherwydd cwymp UKIP bydd hynny yn fwy na dim, heb i unrhyw un lenwi’r bwlch.

Beth ydi’ch barn chi?

Cyn dechrau, y son oedd fod y pandemig wedi cryfhau’r galw am annibyniaeth trwy ddangos bod gwleidyddiaeth Cymru’n wahanol.

Ond mae hynny’n gweithio ddwy ffordd – i rai mi fydd y pandemig wedi dangos bod gan Gymru ddigon o rym a Llafur ydi’r ateb wedyn.

Fel rheol hefyd, mae’n haws i Blaid Cymru pan fydd Llafur mewn grym yn Llundain; eleni, roedd Llafur hefyd yn gallu cymryd safiad yn erbyn Prydeindod cry’ newydd Boris Johnson.

Dyma rhoi cynnig ar ddyfalu’r map terfynnol ar sail y canlyniadau sydd eisoes wedi’u cyhoeddi…

Ai Llwyodraeth leiafrifol fydd hi tybed…

Fy sedd leol i yn un o’r ddwy sedd olaf i gael eu cyhoeddi… Gorllewin Caerdydd.

Disgwyl i Mark Drakeford ennill yn gyfforddus, wrth gwrs, nawr bod pleidlais flaenorol Neil McEvoy/Plaid wedi’i rhannu’n ddwy.

O ran placardiau, roedd gan Neil McEvoy dipyn o gefnogaeth yn y Tyllgoed a Threlái, a Phlaid Cymru’n amlycach mewn ardaloedd eraill – felly bydd yn ddiddorol gweld pwy ddoith yn ail yno…

Richard Wyn Jones yn dweud fod Mark Drakeford wedi cael “gweddnewidiad yn ystod y pandemig”.

Mae e’n “rhan aruthrol o’r canlyniad eleni,” meddai Betsan Powys.

Yn ôl Betsan Powys, mae’r pandemig wedi “golygu fod gan bobol ots am ddatganoli”.

Mark Drakeford oedd y “pâr saff yna o ddwylo” i bobol yn ystod yr argyfwng, ategodd.

“Mae’n amlwg fod pobol wedi gwerthfawrogi hynny, yn fwy na’r hyn ddigwyddodd yn Lloegr.”

Dau beth cyflym.

Yn gyntaf, mae Plaid Cymru’n dal i raddau mawr yn cael ei gweld fel plaid y Gymru Gymraeg, ac mae’r canlyniadau hyn ei gwneud yn anos fyth i shifftio’r ddelwedd honno; nid yn unig o ran y seddi mae hi wedi ennill ond yr afael dduraidd sydd ganddi bellach ar y seddi hynny. Maen nhw’n gadarnleoedd i Blaid Cymru sydd lawn mor gadarn â rhai Llafur yn y Cymoedd – a dweud y gwir, yn fwy cadarn.

Ond yn ail mae awgrym cryf heddiw bod Cymry Cymraeg wedi heidio y tu ôl i Blaid Cymru i raddau nas gwelwyd cynt.

Plaid y Cymry Cymraeg sydd isio Annibyniaeth? Bosib iawn.

Canlyniad parchus I Blaid Cymru ym Mhontypridd, ond heb fod hyn agos at fod yn fygythiad i Lafur.

Mae’n etholiad rhyfedd I Blaid Cymru – yn dal eu tir yn dda mewn rhannau helaeth o Gymru, cryfhau eu gafael ar eu cadarnleoedd ond yn methu’n wael yn eu prif dargedau, boed y rheini’n ddal gafael yn y Rhondda neu ennill etholaethau newydd.

“Ymgyrch hynod bositif i’r blaid, mae hi wedi rhoi egni newydd i ni, ac i’r mudiad annibyniaeth,” meddai Adam Price wrth S4C.

“Mae’r egni yma yn arbennig gan bobol ifanc.”

Mae hynny’n beth da “nid yn unig i Blaid Cymru, ond i ddyfodol Cymru, oherwydd nhw ydi’r dyfodol”.

“Roedden ni’n dymuno mwy o gynnydd, ond gawn ni weld lle’r ydyn ni’n sefyll ar ddiwedd y dydd.”

Bydd canlyniadau’r rhestr ranbarthol yn allweddol er mwyn gweld y rhifyddeg, ategodd.

Nid oes rheswm i roi annibyniaeth i’r neilltu yn sgil y pandemig, meddai Adam Price.

“Dw i’n darogan y bydd refferendwm yn yr Alban o fewn dwy flynedd, a bydden nhw’n ennill.

“Mae dyddiau’r Deyrnas Gyfunol yn dod i ben, mae angen i Gymru baratoi ar gyfer hynny… Dechrau paratoi ar gyfer y realiti sy’n digwydd o flaen ein llygaid ni. Rhaid cydio yn bositif yn y seiliau sydd gennym ni.

“Dw i’n fwy penderfynol nag erioed yn fy mywyd fy mod i isio bod yn rhan o’r adeg dyngedfennol yma.

“Rhaid i ni droi’r mudiad annibyniaeth yn dorfol.”

"Yn sicr hoffen i wedi gweld mwy o gynnydd, dim oherwydd y blaid, ond oherwydd Cymru"

Ymateb Arweinydd Plaid Cymru @Adamprice i'r canlyniadau hyd yn hyn.#Senedd2021 #Etholiad2021 pic.twitter.com/DU8YRKF6Jw

— Newyddion S4C (@NewyddionS4C) May 7, 2021